– ‘De filosoof Frits Staal is van maning dat de religie zichzelf zal overleven. Het kan nog een paar eeuwen duren, maar dan gelooft niemand meer.’ – ‘Ik ben geneigd dat niet met hem eens te zijn. In Oost-Europa is vijfenzeventig jaar lang een atheïstische campagne gevoerd en nauwelijks is de Muur gevallen of de […]
Het idee dat je teksten van Freud eindeloos kunt interpreteren, hangt samen met de complexiteit van zijn theorieën en de aard van zijn psychoanalytische benadering. Freud’s theorieën omvatten onpeilbare concepten zoals het onbewuste, verdringing, droomanalyse en de structuur van de menselijke geest (id, ego, superego). Deze concepten zijn onderling verbonden en kunnen op verschillende manieren […]
Boze tongen beweren dat onder onze ogen een narcistische samenleving is ontstaan, een maatschappij zonder enig gevoel of mededogen, een wereld van Facebook-ego’s, verstopte zintuigen en openbare bekentenissen op tv van de meest intieme drama’s. Niemand voelt nog een schok, iedereen lijkt onder hypnose. Internet biedt een embryonale ruimte van gelukzalige vergetelheid. We zouden een […]
Postmoderne filosofen hebben de neiging om concepten uit de exacte wetenschap uit hun verband te rukken en alleen metaforisch te gebruiken. Vooral de Franse postmodernisten hebben hier een handje van. Dergelijke praktijken werden genadeloos ontmaskerd door twee natuurkundigen, Alan Sokal en Jean Bricmont, die – door close reading toe te passen op een aantal teksten […]
“Mijn Franse leraar was mijn gezant op weg naar het Vaticaan. Het kruis van Lotharingen, waarover hij gesproken had, was een eigen leven gaan leiden. Dat kruis, zo herinner ik mij nu, heb ik ook getekend op de eerste bladzijde van mijn manuscript. Als een ware Hubertus, die tijdens de jacht tot inkeer kwam, zo […]
Nu ik doorhad hoe het zat, zag ik de ravage die internet overal had teweegbracht. Lotgenoten met het Inzicht keken meewarig naar mij, ze begrijpen mijn situatie. Op internet gonsde het van de beelden en teksten die direct of indirect naar mij verwezen. Ik moest nu boeten voor mijn vrijpostigheid. Iedereen zag aan me […]
‘Piet was gewoon, net als iedereen met een zelfde achtergrond, op zoek naar God. De, terechte, conclusie, dat iemand iets dat groter is dan hemzelf, niet kan doorgronden, is iets dat hem ten gronde heeft gericht. Dat de Nederlandse televisie daar bovenop zat en het bracht als een klucht over ‘ de psycholoog die het […]
‘Voorbij alle tegenstellingen, aan het eind van de via mystica psychotica, ligt in de visie van de yoga zoals Eliade deze presenteert, niet een van de vier mystieke wanen, noch de coincidentia oppositorum, het Absolute of God, maar de paradox. Hierin kun je verlamd en verstrikt raken en eenzame kristalkastelen, of verwoed zoeken naar oplossingen […]
‘In antieke en prehistorische tijden waren de wartaligen, onaangepasten en bezetenen slechter af dan nu. Honger, slavernij, uitsluiting en eenzaamheid zullen hun lot zijn geweest – zoals ze altijd het lot zijn van de verstotenen der aarde. Ook bij de Grieken kon niet iedere schizofreen avant la lettre zijn eigen orakeltoko opzetten. Desalniettemin werd in […]
‘Soortgelijke overwegingen zijn ook van toepassing op de ‘godswaan’ of ’godsdienstwaanzin’. De manier waarop deze beschreven worden wordt bepaald door ons eigen geloof of ongeloof. Gelovigen (of ‘plotinisten’) hebben overigens niet per se meer begrip voor godsdienstwaanzinnigen (of uno-waners). Vaak wil men niet geassocieerd worden of ‘besmet’ raken met het narrige van de waanzin, en […]
‘Volgens sommigen is een mystieke ervaring slechts te begrijpen binnen een bepaalde mystieke traditie. En inderdaad wordt de kans op een ‘mystieke ervaring’ vergroot door vorming van religieuze ontvankelijkheid en training in geestelijke verfijning. Maar ook hier geldt dat de uiteindelijke ‘echte mystieke ervaring’ van een geheel andere orde is dan de voorbereidende handelingen. Mystiek […]
‘Ik zal nooit toegeven dat een Hohenzollerncanaille iemand kan bevelen misdaden te plegen— Er bestaat geen recht op gehoorzaamheid, als de bevelgever slechts een Hohenzollern is … Das Reich zelf is immers een leugen: geen Hohenzollern, geen Bismarck heeft ooit aan Duitsland gedacht — Vandaar de woede tegen professor Geffcken — Bismarck gaf er de […]
Op 8 februari 2013 mocht ik spreken op het symposium ‘Transformaties’, dat werd georganiseerd door de Stichting Psychiatrie en Filosofie. Aanleiding was mijn bijdrage aan het boek Tegen de Tijdgeest, terugzien op ene psychose, dat in 2011 was verschenen. Het symposium vond plaats in het gebouw van de Universiteit voor Humanistiek (UvH) te Utrecht. Dit […]
Dit leidde tot uitvoerige uitweidingen: “De notities volgden elkaar op in een kortademige staccatostijl, maar ook lyrisch en bloemrijk, nu eens stilstaand bij het beeld van een witte piano op de top van de Mont Blanc, en dan weer uitweidend over de lichamelijkheid van de taal, waarin het woord vlees kan worden en omgekeerd…Mijn boek […]
‘In deze visie wordt het bestaan van een subjectieve beleving van een heden en een verschil tussen verleden en toekomst irrelevant geacht. Onze ervaring van het verschil tussen toekomst en verleden zou komen door de beperkingen van ons bewustzijn, een gebrek aan kennis en een beperkte taal; De ’echte’ tijd zou het tijdspad zijn, met […]