‘Op weg naar huis zag ik alles wat ik gelezen had nog één keer aan mij voorbijgaan, de vreemde muziekjes in al die prachtige zinnen van Camus voegden zich aaneen tot een weemoedige melodie in een treurige, maar diep menselijke nouvelle vaque film. Aarzelend tussen heimwee naar Frankrijk en heimwee naar huis had ik medelijden […]
In dit blog ga ik in op de profetische rol die Vestdijk heeft gespeeld in het naoorlogse proces van secularisering. Zijn boek De toekomst der religie verscheen in 1947, het jaar dat ik geboren werd. In dat boek pleitte Vestdijk voor een waardig afscheid van het christendom dat in problemen was gekomen door de groeiende […]
‘De foto van Baudelaire, die ik vooral daarom heb opgenomen, omdat deze foto voor zover ik kan nagaan het oudste meervoudige gezicht te zien geeft dat in de verzamelwerken van de negentiende-eeuwse fotoportretten is te vinden. De expressie van het gezicht duidt zeker niet alleen op meervoudigheid. Baudelaire is op deze plaat wantrouwend. Naar de […]
Ik bevond mij vannacht in een ruimteschip in Venetië. Hemelse muziek bracht me in hoger sferen. Een nieuwe hemel voor een oude aarde. Ik werd weggevoerd in een soort pre-oedipaal nirwana, waar de nieuwe technologie ons ooit met zijn allen naar toe zal leiden. Een wereld voorbij leven en dood. Er komt een dag dat […]
Afgelopen zaterdag was het eerste deel van de VPRO-serie Ondersteboven over het Nederland van de jaren zestig te zien. Voor mij was het een feest van herkenning, hoewel ik ook en ongemakkelijk gevoel kreeg door de opeenhoping van clichés. Zaterdag a.s. zal het tweede deel gewijd zijn aan de ontwikkelingen in het onderwijs en […]
Grootseminarie van Rijsenburg (afgebroken in 1984) De trouwe lezers van dit weblog zullen in deze komkommertijd zo af en toe teksten tegenkomen die ik jaren geleden al eens eerder publiceerde. Omdat ik mij eventjes met andere dingen bezighoud, is dit een onvermijdelijke noodgreep. De meeste van deze teksten heb ik overigens wel bewerkt of geactualiseerd. […]
Begin jaren veertig van de vorige eeuw ontstond er een discussie onder Franse historici over een kwestie die de kern raakt van de geschiedschrijving als wetenschap. Deze discussie kwam op gang naar aanleiding van de vraag of er in het wereldbeeld van de zestiende eeuw ruimte bestond voor de opvatting dat God niet bestaat. Het […]
Onthulling standbeeld Peter Stuyvesant door minister Kernkamp te Wolvega In Wolvega staat een bescheiden standbeeld. Jentsje Popma is de maker. Het beeld stond altijd wat achteraf op een pleintje met schrale woningen uit de jaren vijftig. Het werd onthuld op 12 juli 1955. Tegenwoordig staat het beeld in een al even kale nieuwbouwwijk. De tijd […]
‘Nu de Friezen het plan hebben twee dijken naar Ameland te leggen, wil ik hier iets over zeggen. Het “Grote Waddenplan” schijnt door de Provinciale Staten van Friesland enthousiast te zijn ontvangen. Laten nu alle mensen, jong en oud, die het belang van het behoud van het Waddengebied, zoals dat nu is, inzien, grootscheeps in […]
Laatst stapte ik in een drukke tram in Amsterdam. Tot mijn verbazing stond een jonge vrouw op uit haar stoel en zei: ‘Wit u zitten, mijnheer? Ik schrok en wees het aanbod beleefd af. Tijden veranderen. Ik word een ouwe lul die eeuwig over het verleden ouwehoert. De sixties bijvoorbeeld. Binnenkort mag ik daar zelfs […]
‘Historicisme is de theorie die stelt dat de geschiedenis zich onwrikbaar en onvermijdelijk volgens vaste wetten, die kunnen worden ontdekt, naar een bepaalde eindsituatie beweegt. Het historicisme is dus vaak verbonden met het historisch determinisme of het idee dat er een uiteindelijk (eind)doel in de geschiedenis zit. Breder kan men onder historicisme ook het idee […]
In 1958 zag ik bij ons thuis Toon Hermans op tv met zijn onemanshow. Daarin zat zijn beroemde act over Ajax-Elinkwijk. Het toeval wil dat ik kort daarvoor in het oude Ajaxstadion in De Meer een wedstrijd van Ajax tegen Elinkwijk had gezien. Hoe kon het ook anders? Ik was toen elf jaar, en woonde […]
‘Een biografie is de ontroering van iemand dichterbij te willen komen, maar hem of haar, die zich van ons omkeert, achterna te moeten te moeten staren. Op dit moment van melancholie komen we tot het besef van betekenis. Dat is het punt waarop de biograaf zelf – een dichter bij de dichter wordt.’ Deze woorden […]
Marijke in Lourdes, mei 2012 ‘Tussen 1849 en 1940 vroegen 3387 kardinalen, patriarchen, aartsbisschoppen en bisschoppen om de afkondiging van het dogma van de Maria ten hemelopneming; en tientallen internationale Mariacongressen werden gehouden om over de kwestie te discussiëren. Allen verklaarden zich voorstander. Toen paus Pius XII op het balkon van de Sint Pieter verscheen […]
Marijke in Lido di Jesole, mei 2009 (Dit blog verscheen eerder op 21 juni 2012) ‘Ter Braak spreekt over het toelaten der relative rende doodsgedachte in ons denken. Van Duinkerken consta teert: “Onderwijl moffelt hij handig het andere element weg, dat geenszins nihiliseert, doch veroorzaakt: het onto logische element .. , hij zwijgt onderwijl over de psychologische onmogelijkheid […]
‘De grootste betekenis van Cuba bijvoorbeeld bestaat er momenteel in dat het een beeld van hoop is voor de Latijns- Amerikaanse volken en een blik gunt op een mogelijke, open toekomst. Wat kan de kerk hiertegenover stellen? Moeten we zeg gen, dat we hier maar met een ‘menselijke’ hoop te maken hebben, moeten we met Moltmann zeggen […]