‘Nu de Friezen het plan hebben twee dijken naar Ameland te leggen, wil ik hier iets over zeggen. Het “Grote Waddenplan” schijnt door de Provinciale Staten van Friesland enthousiast te zijn ontvangen. Laten nu alle mensen, jong en oud, die het belang van het behoud van het Waddengebied, zoals dat nu is, inzien, grootscheeps in […]
Laatst stapte ik in een drukke tram in Amsterdam. Tot mijn verbazing stond een jonge vrouw op uit haar stoel en zei: ‘Wit u zitten, mijnheer? Ik schrok en wees het aanbod beleefd af. Tijden veranderen. Ik word een ouwe lul die eeuwig over het verleden ouwehoert. De sixties bijvoorbeeld. Binnenkort mag ik daar zelfs […]
‘Historicisme is de theorie die stelt dat de geschiedenis zich onwrikbaar en onvermijdelijk volgens vaste wetten, die kunnen worden ontdekt, naar een bepaalde eindsituatie beweegt. Het historicisme is dus vaak verbonden met het historisch determinisme of het idee dat er een uiteindelijk (eind)doel in de geschiedenis zit. Breder kan men onder historicisme ook het idee […]
In 1958 zag ik bij ons thuis Toon Hermans op tv met zijn onemanshow. Daarin zat zijn beroemde act over Ajax-Elinkwijk. Het toeval wil dat ik kort daarvoor in het oude Ajaxstadion in De Meer een wedstrijd van Ajax tegen Elinkwijk had gezien. Hoe kon het ook anders? Ik was toen elf jaar, en woonde […]
‘Een biografie is de ontroering van iemand dichterbij te willen komen, maar hem of haar, die zich van ons omkeert, achterna te moeten te moeten staren. Op dit moment van melancholie komen we tot het besef van betekenis. Dat is het punt waarop de biograaf zelf – een dichter bij de dichter wordt.’ Deze woorden […]
Marijke in Lourdes, mei 2012 ‘Tussen 1849 en 1940 vroegen 3387 kardinalen, patriarchen, aartsbisschoppen en bisschoppen om de afkondiging van het dogma van de Maria ten hemelopneming; en tientallen internationale Mariacongressen werden gehouden om over de kwestie te discussiëren. Allen verklaarden zich voorstander. Toen paus Pius XII op het balkon van de Sint Pieter verscheen […]
(Dit blog verscheen eerder op 11 mei 2006) We schrijven september 2005. Marijke staat voor een ruimteschip. Het stond in het Arsenale van Venetië, tijdens de daar gehouden Biënnale. Het was een kunstwerk van Moriko Mori, een Japanse kunstenares die zich bezig houdt met virtuele werelden. Ik heb claustrofobie, vandaar dat ik niet in dit […]
Marijke in Lido di Jesole, mei 2009 (Dit blog verscheen eerder op 21 juni 2012) ‘Ter Braak spreekt over het toelaten der relative rende doodsgedachte in ons denken. Van Duinkerken consta teert: “Onderwijl moffelt hij handig het andere element weg, dat geenszins nihiliseert, doch veroorzaakt: het onto logische element .. , hij zwijgt onderwijl over de psychologische onmogelijkheid […]
‘De grootste betekenis van Cuba bijvoorbeeld bestaat er momenteel in dat het een beeld van hoop is voor de Latijns- Amerikaanse volken en een blik gunt op een mogelijke, open toekomst. Wat kan de kerk hiertegenover stellen? Moeten we zeg gen, dat we hier maar met een ‘menselijke’ hoop te maken hebben, moeten we met Moltmann zeggen […]
‘De foto van Baudelaire, die ik vooral daarom heb opgenomen, omdat deze foto voor zover ik kan nagaan het oudste meervoudige gezicht te zien geeft dat in de verzamelwerken van de negentiende-eeuwse fotoportretten is te vinden. De expressie van het gezicht duidt zeker niet alleen op meervoudigheid. Baudelaire is op deze plaat wantrouwend. Naar de […]
Mohammed Lahouaiej-Bouhlel, die de aanslag in Nice pleegde waarbij 84 doden vielen, was een eenzelvige, wat labiele jongeman die zo snel radicaliseerde dat zelfs ISIS er geen erg in had. Radicaliseren kan dus zomaar gebeuren. Binnen een week, een dag, een nacht, misschien zelfs binnen een uur. Wie weet in een oogwenk. Vroeger heette zoiets […]
De treinen creëerden een massamobiliteit die tegelijk voor een individu een uitzonderlijke manier van reizen was, elke keer opnieuw de vreemdste reis uit de geschiedenis. Elke keer een optocht, een theater, tot 1880 bij avond met kaarsjes verlicht. Wagens alleen met vrouwen, wagens met man nen, allemaal rokers; wegens brandgevaar had elke pijp volgens het […]
Het verhaal gaat dat de Heerenveense pastoor Wibe de Jong, een broer van kardinaal Johannes de Jong (1885-1955), halverwege de jaren 1950 tijdens een catechismusles de vraag moest beantwoorden of Christus was verschenen aan paus Pius XII. Een krant had daarover bericht. Het was in de nadagen van zijn pausschap, dat liep van 1939-1958. […]
(foto: Nationaal Archief, fotograaf onbekend) Het is 27 juni 1969. Plaats van handeling: de kapel van het Sint Ignatiuscollege te Amsterdam. Jos Vrijburg, pater jezuïet en leraar godsdienst aan het Ignatiuscollege, trouwt met Anemiek Reymer. Het was voor het eerst dat een katholieke priester in het huwelijk trad zonder de intentie om uit het ambt […]
In de laatste twee jaar van mijn tijd op het Ignatiuscollege – ik spreek over het midden van de jaren zestig – kreeg ik Latijn van pater Lorié S.J. Hij gaf ook godsdienstles. Zelf was Lorié zeer geïnteresseerd in het denken van Augustinus. Voor belangstellende leerlingen gaf hij woensdagmiddag na schooltijd een extra uur les. […]
‘Het aantal gelovigen in Nederland daalt als gevolg van de ontzuiling en kerken lopen in rap tempo leeg, ondanks dappere pogingen greep te krijgen op de moderne tijd. In deze aflevering een Vaticaans concilie , een gereformeerde kerkscheuring in Kampen en een dwarse priester. En omdat niets geloven toch heel kaal is -met dank aan […]