‘Laten we ons het volgende voorstellen: in een kelderwoning die uit twee stampvolle kamers bestaat, woont een arbeidersfamilie ( … ) Onder de vijf kinderen is een jongen van, laten we zeggen, drie jaar oud. Op deze leeftijd wordt een kind zich bewust van zijn indrukken. Bij begaafde mensen zijn zelfs nog op bejaarde leeftijd […]
‘Geluk is een vreemd bezit. Wie het zoekt, vindt het niet, maar wie het niet zoekt, die heeft het. Wie dichtbij is, heeft geen toe gang, wie dwaalt, loopt vrij naar binnen. Wie het (eenmaal ge vonden) geluk wil genieten, ontdekt een leegte, de argeloze houdt het vast. Onze trouw beantwoordt het geluk met ontrouw, het komt […]
Met mijn vier zussen Mariet, Trees, Lucie en Cornelie, voor mijn ouderlijk huis aan de Johannes van der Waalsstraat 33 in Amsterdam, zomer 1954. ‘In het hoofdstuk over de herinnering van zijn in 1953 ver schenen dagboekfragmenten beschrijft Jean Cocteau wat hem overkwam toen hij als volwassene de straat inliep, waar zich een goed deel van […]
‘In de oorlogsjaren is in versneld tempo de samenhang van de normale maatschappij verloren gegaan, overal, in ieder land dat aan de oorlog heeft deelgenomen. Chaos en willekeur werden genormaliseerd, in vredestijd onbekende menselijke mogelijkheden bevorderd tot omgangsvormen, dit alles niet voor de korte duur van een incident, maar over een bestek van jaren, dagelijks. […]
‘Ik zeg zeer opzettelijk, dat de christelijke godsdienst, zoals ze is georganiseerd in haar kerken, de voornaamste vijand van de morele vooruitgang in de wereld is geweest en nog is. Ik geloof dat godsdienst in de eerste plaatst en in hoofdzaak is gebaseerd op vrees.’ Aldus verklaarde Bertrand Russell in 1927. Deze woorden spreken mij aan, […]
‘Wanneer men afziet van grove uitspattingen en gewoonteprostitutie (tempelprostitutie), waarin deze sacrale promiscuïteit gemakkelijk ontaarden kan, is het immers het beleven van de liefde in gemeenschap, dat hier beslissend is geworden: men maakt elkaar gelukkig, men maakt zoveel mogelijk mensen gelukkig! Vooral rondom de sociaal-religieuze ideologieën, die in hoofdzaak op de gelijkheidsgedachte berusten, moet men […]
‘En nog lang luisterde hij zo, eenzaam in het stenen Toledo, temidden van een zee van geluiden. Misschien was dit het moment, en hij de man voor zulke waarheden, die nooit te vinden zijn op het vasteland der menselijke betrekkingen, doch enkel op de verst vooruitgeschoven posten daarbuiten, op de laatste eilanden. En eilandbewoner zou […]
‘Op weg naar huis zag ik alles wat ik gelezen had nog één keer aan mij voorbijgaan, de vreemde muziekjes in al die prachtige zinnen van Camus voegden zich aaneen tot een weemoedige melodie in een treurige, maar diep menselijke nouvelle vaque film. Aarzelend tussen heimwee naar Frankrijk en heimwee naar huis had ik medelijden […]
In dit blog ga ik in op de profetische rol die Vestdijk heeft gespeeld in het naoorlogse proces van secularisering. Zijn boek De toekomst der religie verscheen in 1947, het jaar dat ik geboren werd. In dat boek pleitte Vestdijk voor een waardig afscheid van het christendom dat in problemen was gekomen door de groeiende […]
‘De foto van Baudelaire, die ik vooral daarom heb opgenomen, omdat deze foto voor zover ik kan nagaan het oudste meervoudige gezicht te zien geeft dat in de verzamelwerken van de negentiende-eeuwse fotoportretten is te vinden. De expressie van het gezicht duidt zeker niet alleen op meervoudigheid. Baudelaire is op deze plaat wantrouwend. Naar de […]
Ik bevond mij vannacht in een ruimteschip in Venetië. Hemelse muziek bracht me in hoger sferen. Een nieuwe hemel voor een oude aarde. Ik werd weggevoerd in een soort pre-oedipaal nirwana, waar de nieuwe technologie ons ooit met zijn allen naar toe zal leiden. Een wereld voorbij leven en dood. Er komt een dag dat […]
Afgelopen zaterdag was het eerste deel van de VPRO-serie Ondersteboven over het Nederland van de jaren zestig te zien. Voor mij was het een feest van herkenning, hoewel ik ook en ongemakkelijk gevoel kreeg door de opeenhoping van clichés. Zaterdag a.s. zal het tweede deel gewijd zijn aan de ontwikkelingen in het onderwijs en […]
Grootseminarie van Rijsenburg (afgebroken in 1984) De trouwe lezers van dit weblog zullen in deze komkommertijd zo af en toe teksten tegenkomen die ik jaren geleden al eens eerder publiceerde. Omdat ik mij eventjes met andere dingen bezighoud, is dit een onvermijdelijke noodgreep. De meeste van deze teksten heb ik overigens wel bewerkt of geactualiseerd. […]