Een van de belangrijkste intenties die Wouter Kusters had bij het schrijven van zijn boek Filosofie van de waanzin was om de intentie om de psychotische ervaring te verlossen uit zijn medisch jargon en als uitzonderlijke ervaring een herwaardering te geven. Met die intentie voor ogen zou ook Hitlers waanwereld uit het jargon van de […]
06 Amsterdam, januari 1972 Iets waarover we evenzeer moeten nadenken is de behoefte aan religie die in deze situatie opduikt. Een aanwijzing daarvoor zijn de eschatologische leenwoorden in het dreunende mediadiscours. Om de fenomenen te omschrijven grijpt men vooral in ed Amerikaanse media obsessief terug naar het woord Apocalyps. En spreekt men vaak expliciet over […]
Het eerste kenmerk is dat de geneeskunde, net als het kapitalisme, geen nood heeft aan een specifieke dogmatiek, maar zich beperkt tot het overnemen van begrippen uit de biologie. Anders dan de biologie zelf articuleert zij deze concepten echter op een gnostisch-manicheïstische manier. Ze ordent concepten volgens een overdreven dualistische oppositie. Aan de ene kant […]
Wat mij zorgen baart is niet alleen het heden, maar vooral ook de toekomst. Net zoals oorlogen ons een reeks onheilspellende technologieën hebben nagelaten, is het ook nu meer dan waarschijnlijk dat sommigen na deze gezondheidscrisis zullen proberen de experimenten voort te zetten die overheden nog niet hebben kunnen uitvoeren, universiteiten zullen gesloten worden voor […]
Wel speelde ik, zij het maar kort, met de gedachte het slachtoffer van een complot te zijn geworden, van een ontvoering, waarbij de vijandelijke geheime dienst mij een dure streek zou willen leveren door me ondanks mijn ijzeren wilskracht waardevolle geheimen te ontfutselen. Maar alleen al de technische vereisten voor het scheppen van een volkomen […]
‘Er is in de hele Nederlandse literatuur geen duisterder boek te vinden dan ‘De god Denkbaar Denkbaar de god’, of het moesten de werken van Bert Schierbeek zijn. Maar, terwijl men bij de eerste kennismaking met het boek van Hermans al het gevoel heeft dat de duisterheid gedeeltelijk de schuld is van de lezer, die […]
Een gevoel van vertwijfeling is de ervaring een verstoorde harmonie, een verbroken evenwicht en een gebroken eenheid. Het is een ingrijpende ervaring die teweeg werd gebracht door de snelle veranderingen van de moderniteit. Wat in de vorige eeuw gaandeweg duidelijk werd was de ontdekking welke gevolgen al deze veranderingen teweeg hadden gebracht in het bewustzijn […]
De generatie die de moed had getroond zich van God te ontdoen, staat en kerk omver te werpen, bleef onderdanig aan de Wetenschap. Maar binnen de wetenschap waar vrijheid zou moeten heersen was het geloof in het gezag of anders: ‘een kopje kleiner’. Deze woorden uit het boek Antibarbarus van August Strindberg citeert Paul Feyerabend […]
Gisteren was ik een dagje in Amsterdam en fietste ik samen met mijn dochter, schoonzoon en kleinzoon door de buurt waar ik ben opgegroeid. Zo kwamen we over de Middenweg. Ter hoogte van het punt waar vroeger de buurtbioscoop De BIO stond gaapte nu een groot gat in de gevel. In 1956 zag ik hier de […]
De Italiaanse filosoof Giorgio Agamben heeft in zijn boek Homo sacer, de soevereine macht van het naakte leven (1995) het concentratiekamp het paradigma van de moderne tijd genoemd. In het oude Romeinse recht was de ‘homo sacer’ (de ‘heilige mens’) iemand die – zoals in het Romeinse recht – structureel van al zijn rechten was […]
‘Dus: er is een punt waar de complottheorieën de werkelijkheid raken. Dat is dat hyperkapitalisten een gevaar kunnen vormen voor de nationale staat. Toch zijn zij geen almachtige wereldheersers. Zij vormen evenmin als de Joodse Wijzen van Sion – die volgens de berichte ‘Protocollen’ de wereld bij de strot zouden grijpen – een kliek die […]
Leeuwarder Bos, gisterochtend ‘De schepping is een spectaculaire nachtmerrie die zich afspeelt op een planeet die honderden miljoenen jaren lang met het bloed van al zijn schepsels doordrenkt is. De nuchterste conclusie die we over wat er op deze planeet ongeveer drie miljard jaar lang eigenlijk is voorgevallen zouden kunnen trekken is dat die in […]
Ik moest nodig naar de kapper, bedacht ik me vorige week. Dit periodieke gebeuren is een noodzakelijk kwaad, waar ik me altijd met enige gelatenheid aan overgeef. Bij de stationskappen ben ik al jaren een vaste klant. ‘Hoe wilt u geknipt worden,’ luidde de obligate openingszet van de verplichte conversatie. Ik heb dan altijd de […]
Robert Musil in Wenen gefotografeerd door August Sander ‘Robert Musil is but one of the many twentieth-century writers who have described the peculiar look of objects suddenly deprived of their usual functional meanings.’ Aldus Louis Sass in zijn boek Madness and Modernism. Ik las Musil’s De man zonder eigenschappen zo’n twintig jaar geleden in de […]
‘Het is niet de waarheid die iemand bezit, of verondersteld wordt te zijn, maar de oprechte moeite die hij zich getroost heeft om de waarheid te achterhalen wat iemands waarde bepaalt. Omdat niet het bezit, maar eerder het zoeken naar waarheid bepalend is voor de groeiende kracht van een mens, waaruit het naderen van de […]