‘Of het door de stilte kwam, die een lijfelijke spanning bij mij begon op te roepen, weet ik niet, maar een andere drang deed zich gevoelen, die ik niet kon wederstaan: ik opende mijn gulp, trok mijn reeds half tot vuurbereidheid verheven liefdesdeel te voorschijn en begon, terwijl ik de Moeder Gods strak aankeek, het […]

‘De verf is op een linnen doek 
aangebracht, wat af te leiden is 
uit de weefselstructuur die voor
al in de blauwe verflaag zichtbaar is. Bovendien is het linnen zelf aan de zijkant te zien naast 
een  opgeplakte strook papier. 
Het is moeilijk te zien of de verf 
met een kwast of met een roller 
is […]

‘In ons brein schijnt een bijzonder gebied te bestaan dat je het poëtisch geheugen zou kunnen noemen en dat registreert wat ons heeft betoverd, ontroerd, wat ons leven mooi heeft gemaakt.’ Aldus schrijft Milan Kundera in zijn roman De ondraaglijke lichtheid van het bestaan. Ik zou dat gebied op een hersenscan wel eens in beeld […]

Victor Lamme is de auteur van het boek De vrije wil bestaat niet (2010).Hij beweert dat mensen met een grote amygdala gevoeliger zijn voor angst, waardoor ze bij verkiezingen op rechtse partijen stemmen. Anders gezegd: Ook Wilders en Baudet zitten in de hersenen. Wij zij onze hersenen, of we dat nu leuk vinden of niet. Maar […]

Laatst hoorde ik dat je met een iPhone voor iedereen zichtbaar exact zichtbaar kunt maken waar je je bevindt op de digitale kaart van Google Earth. Nieuwe media halen Big Brother binnen in ieders privédomein. Twitteren wordt al een digitale vorm van incontinentie genoemd. Alles wat privé is wordt tegenwoordig openbaar gemaakt. We beleven de […]

In de zomer van 1977 bracht de schrijver Oek de Jong een 
bezoek aan het sterfhuis van Goethe in Weimar. Later, in zijn 
dankrede bij de uitreiking van de Bordewijkprijs, deed hij 
uitvoerig verslag van deze cultuurtoeristische ervaring. Hoe 
kan het mooier: een schrijver, vermomd als toerist, bezoekt 
het sterfhuis van één van zijn grootste […]

(foto: Wim Bors) Wim Bors (1939-2010) was de initiatiefnemer en organisator van het eerste videofestival in Friesland, dat in 1995 in Leeuwarden van start ging en onder zijn leiding in de jaren daarop zou uitgroeien tot een internationaal podium van videokunst en nieuwe media. De belangstelling van Wim Bors voor videokunst stamde nog uit zijn academietijd […]

Op komst In dit boek ben ik op zoek gegaan naar Hitler om iets meer te weten te komen over het verband tussen de waan en het kwaad. Wat is het algoritme van de waan? Het kan zijn dat de waan, zoals die tot nog toe is gedefinieerd, niet – of niet meer – bestaat, […]

Een waan kun je zien als een foutieve integratie van de werkelijkheid aan het oppervlak, die zijn oorsprong vindt in een dieperliggende desintegratie van de geestelijke vermogens. Maar waarin verschilt de waan in wezen van het gezonde denkvermogen? Een waan begint altijd met een vorm van imaginatie, dat wil zeggen: met kleine, fictionele afwijkingen van […]

Pedro Berruguete, 1495. Katholieke en Kathaarse geschriften worden in het vuur gegooid, maar alleen de Kahaarse vatten vlam. De verdraagzaamheid is een van de meest waardevolle verworvenheden in onze samenleving, maar zij heft zichzelf op, wanneer zij verstaan wordt als het alles verdragen, alles zonder oordeel consumeren. Aan iedere praktijk van de verdraagzaamheid moeten grenzen […]

‘Maak van uw nacht een feest en breng uw vrouw in extase, jaja, Een zich verliezen in een geweldige roes, een eerste golf van vitaliteit door je body. Zo ver was het nu wel niet met Lutske maar het zat er ergens in, het kon er uitkomen, àls, als…Voor die muur stootte hij eigenlijk steeds […]

Dit is de verzetsgroep die in de maanden maart en april 1945 de Duitse Sicherheitsdienst in Leeuwarden afluisterde. Van links naar rechts op de foto staan Lo van der Werf, Lykle van Dijk, Eelke Koopmans, Fokke Sierksma en Teake Kuipers. De afluisterpost was gevestigd in het pand van een boekhandel in de Nieuwe Oosterstraat 9 […]

‘Zijn overmacht was haat, woede, extase, uitbarsting, krijgsgehuil, maar in de verte, als een regenboog na het onweer, glansde iets lichts: zijn bleek, bloemzoet, keurig ideaal van een nieuw, kuis Duitsland vol opgewekt zwaardgekletter, het sentimentele naspel van het brute lied van de haat. Iedereen haalde adem. De muren trilden van het applaus en de […]

De grootste misvatting over het menselijk geheugen is dat het zou werken als een computer. Herinneringen zijn geen pakketjes informatie die je in de hersenen kunt opslaan en daarna op elk gewenst moment op het scherm van het bewustzijn tevoorschijn kunt toveren. Zo’n tijdscapsule bestaat niet. Telkens weer neemt de herinnering een andere gedaante aan, ingekleurd […]

Als God dood is, kan een nieuwe God zich openbaren in de duisternis van de afgrond, in de schaduwzijde van de menselijke geest, in het onbewuste, de droom, het orakel en niet in de laatste plaats: in de waan. Met het verval van de hemel begon de droom van de rede, een droom die niet […]

In september j.l. kondigde Vladimir Poetin een gedeeltelijke mobilisatie aan van 300.000 reservisten. Als reactie daarop vergeleek Patriarch Kirill, het hoofd van Russisch-Orthodoxe Kerk, in een preek het offer van Jezus Christus met het dienen in het Russische leger en vechten voor het vaderland in Oekraïne. Beide offers zouden volgens deze patriarch de zonden wegwassen. […]