Archief

Archief voor mei, 2023

Mulisch en het oceanisch verlangen

Onbeweeglijk bleef Archibald Strohalm op de drempel staan. Een armlengte voor zijn neus stond onder schelle gloeilampen een enorme machinerie, die bijkans de hele, verduisterde suite opvulde. Een meterslange, meters brede, meters hoge wirwar van kabels, stangen, draden, platen, buizen, lampen, kolven, bollen en water en wat er maar op aarde te vinden is. Namelijk […]

Lees de rest

Mulisch & de symbiose met de machine

In zijn boek Voer voor psychologen (1961) vraagt Harry Mulisch het volgende: ‘Op welke grond wil men ontkennen, dat wij mensen plus onze techniek het lichaam aan het worden zijn van één reusachtige biologische mutant? Een bolvormig wezen met de aarde als ‘skelet’, dat evenveel van de mens verschuilt als de mens van de amoebe.’ […]

Lees de rest

Mulisch & de dood van God

‘En temidden van duizend mensen zit ik, bijvoorbeeld op de Piazza San Marco, – want sinds mijn vaders dood is iedere dag een afwezigheid van een V A N D A A G geworden, – ik zit er dag aan dag, ik zit er voorgoed: mijn buik vol ambrosia, de opdracht in mijn knoopsgat en […]

Lees de rest

Mulisch, Venetië & de tijd

In de zomer van 2001 heb ik  een essay geschreven met als titel  Goddeloosheod in Utopia. Ik deed dat op verzoek van het Fries Genootschap, maar die wilden het niet publiceren om redenen die mij nooit duidelijk zijn geworden. Dat verhaal van mij over ‘denkbeeldige werelden’ ging niet zozeer over denkbeeldige werelden, als wel over […]

Lees de rest

Mulisch en het trauma van de tijd (2)

In de romans van Harry Mulisch speelt de ervaring van tijd een significante rol. Mulisch was een Nederlandse schrijver die bekend stond om zijn filosofische en complexe verhalen. Hij onderzocht vaak existentiële thema’s en de relatie tussen verleden, heden en toekomst. Een van de manieren waarop Mulisch de ervaring van tijd in zijn romans verkent, […]

Lees de rest

Mulisch en het trauma van de tijd

Wat goed is komt snel. Dat geldt voor het talent dat zich aandient op het terrein van de sport. Die waarheid werd ooit verwoord door Joris van den Bergh, de biograaf van Piet Moeskops. Op andere terreinen geldt die waarheid niet. Gelukkig maar, zult u zeggen. Er is nog hoop. Ook op het terrein van […]

Lees de rest

Auschwitz en de angst van Mulisch

Schermafbeelding-2023-05-24-om-07.57.28

‘Wie met een zucht van verlichting spreekt over ‘het verleden’, vergist zich. Het Europa van Rafael en Goethe heeft met het Europa van nu evenveel te maken als een emmer koeiemelk met de geschifte derrie, die ontstaat als er een scheut azijn in gekwakt wordt. Al hebben wij het zure water weer zo’n beetje democratisch […]

Lees de rest

De ontdekking van de hel

‘Ik bén de Tweede Wereldoorlog.’ Dat zijn bekende woorden van Harry Mulisch, een uitspraak die gezien zijn afkomst niet zo verwonderlijk is. Hij was de enige zoon van een Oostenrijks-Hongaarse vader en een Duits-Joodse moeder. Tijdens de bezettingsjaren collaboreerde zijn vader met de Duitsers, terwijl de familie van zijn moeder, een joodse bankiersdochter, gedeporteerd werd. […]

Lees de rest

The Days of Pearly Spencer

Schermafbeelding-2023-05-16-om-13.10.34

In de mistige straten van een grauwe stad, waar hoop leek te vervagen met elke zuchtende windvlaag, leefde een jongen genaamd Spencer. Zijn dagen waren gehuld in een sluier van eenzaamheid, terwijl hij worstelde om zijn plaats te vinden in een wereld die hem vreemd en ongrijpbaar leek. Het leven leek als een vage herinnering, […]

Lees de rest

Het einde van het verschijnsel mens

De vraag die de laatste tijd bij komt bovendrijven is niet ‘wat is geest?’, maar: ‘waar bevindt de geest zich?’ Komt het bewustzijn louter voort uit complexiteit, of is het een onherleidbaar aspect van ons universum? Gaan wij soms een nieuw leven tegemoet in een ander soort realiteit, een soort techno-noëtisch leven? De huidige experimenten […]

Lees de rest

De ijdelheid van de schrijver

Weer zo’n hypercorrect antwoord van ChatGPT. Ik geloof er niks van. Wie schrijft is ijdel. Punt. Neem mij nou. Elke dag een blog, en meestal ook nog over mezelf. Ook vandaag schrijf ik maar weer over mezelf. Of beter gezegd: over mijn onvermogen om mezelf te begrijpen. Je kunt jezelf niet zien, net zo min […]

Lees de rest

Wat is echt in tijden van ChatGPT?

JulianMous_Make_a_copy_of_the_Frisian_Oera_Linda_Book_6d1c7299-ffc1-40ff-b748-c6718047378f

Het Oera Linda-boek is een omstreden werk dat beweert een verslag te zijn van de vroege geschiedenis van de Friese en Germaanse volkeren. Er zijn verschillende redenen waarom veel onderzoekers en historici geloven dat het Oera Linda-boek een vervalsing is: (1) Taalkundige inconsistenties: Het boek beweert te zijn geschreven in het Oudfries, maar bevat taalkundige […]

Lees de rest

Heimwee naar de oceaan

JulianMous_Jack_Kerouac_and_the_sound_of_the_ocean_86d53624-03de-466c-a207-3de9df91b895

Als ik me beperk tot mijn kennis tot september 2021, kan ik je vertellen dat ik geen specifieke beschrijving kan vinden waarin Jack Kerouac het geluid van de oceaan beschrijft. Jack Kerouac was een Amerikaanse schrijver en een van de prominente figuren van de Beat Generation. Zijn bekendste roman, “On the Road”, staat bekend om […]

Lees de rest

Op weg naar een virtueel pantheon

De Amelander walvisvaarder Hidde Dirks Kat leed in 1777 schipbreuk op Groenland. Zijn avontuurlijke reis, waarvan hij verslag deed in een dagboek, roept herinneringen op aan de zeereis van de filosoof Johann Gottfried Herder in die zelfde tijd ondernam. Herder vertrok in 1769 uit Riga voor een lange en barre tocht op zee, waarin hij onderweg […]

Lees de rest

Een brug over woelig water

‘Momenteel test ik ChatGPT door samen met de tool een fabel te schrijven’, vertelt Mieke De Ketelaere, adjunct professor artificiële intelligentie aan Vlerick Business School. ‘De grote lijnen van de fabel bepaalde ik zelf, de concrete invulling liet ik over aan ChatGPT. Het systeem genereerde vrij snel bruikbare, speelse teksten. Als ik het bijvoorbeeld vroeg […]

Lees de rest

Herinnering en de angst voor de afgrond

Schermafbeelding-2023-05-13-om-15.49.59

Een proces van bekering kan worden geduid als een proces van herinnering omdat het vaak gaat om het herinneren en herzien van iemands overtuigingen en waarden. Bekering verwijst naar een verandering in iemands religieuze, politieke of morele overtuigingen, en dit proces begint vaak met het herinneren van eerdere ervaringen en overtuigingen die hebben bijgedragen aan […]

Lees de rest