‘De breuk met Freud stortte Jung in een diepe depressie. In die tijd had hij allerlei merkwaardige dromen en visioenen. Maar eenmaal bevrijd van Freud en zijn theorieën besloot hij op ontdekking te gaan in zijn eigen onbewuste. Wat hij daar aantrof zou de basis worden van Liber Novus. Jung wekte hallucinaties bij zichzelf op […]
Tussen 1945 tot 1959 is Maria 56 keer verschenen aan de Amsterdamse kantoormedewerkster Ida Peerdeman (1905-1996). Gerard Reve, die destijds bij Ida Peerdeman in de buurt woonde, was diep onder indruk van haar visioenen. Bij zijn huldiging in 1968 in de Allerheiligste Hartkerk kwam hij er zelfs rond voor uit: ‘Ik ben erg voor de […]
De Vier Evangelisten, Het Avondmaal. Grote Kerk Leeuwarden, 1985 Het is moeilijk om je voor te stellen dat er elementaire verschillen kunnen bestaan in de beleving van de tijd. De zon komt op en de zon gaat onder, en daar tussenin verloopt de dag van ochtend naar avond. Dag na dag na dag…..Toch kun je […]
Voltaire schreef zijn Candide na de aardbeving in Lissabon in 1755. Deze ramp was een grote schok voor het optimisme van het Verlichtingsdenken. Leibniz had beweerd dat deze wereld de beste van alle mogelijke werelden zou zijn. God had het gewoon niet beter kunnen doen gezien de beperkingen die de natuurwetten hem nu eenmaal hadden […]
In het eerste jaar van de Eerste Wereldoorlog werkte Lehmbruck in een ziekenhuis. Daar zag hij zoveel oorlogsellende, dat hij na die tijd geen vrouwfiguren meer beeldhouwde maar vooral mannen, die symbool stonden voor het lijden. De werken die hij in de oorlogsjaren maakte, gelden als een hoogtepunt in zijn oeuvre. In 1916 vluchtte hij […]
Bovenstaande illustratie tekende ik voor De Harpoen, het schoolblad van het Sint Ignatiuscollege. Mijn eerste getekende bijdrage verscheen in het zesde nummer van jaargang 46, in februari 1963. Eind 1964 kwam ik in de redactie, maar daar ging in september van 1965 al weer uit, vanwege gezondheidsproblemen. Verder werkte ik nog als illustrator mee aan […]
De zomerwei des ochtends vroeg.En op een zuchtje dat hem droegvliegt een geel vlindertje voorbij. Heer, had het hierbij maar gelaten. Uit: M. Vasalis, De oude kustlijn (2002) Jazeker, had het hierbij maar gelaten. Maar we gaan door. God, God… we gaan door! Een nieuwe lente en een nieuw geluid zijn nakende. Soms heb ik […]
‘Ik ben het met Professor Rümke eens, die schrijft: ‘Principieel godsdienstig ongeloof is in algemene zin geen ongeloof, integendeel: het heeft de typische structuur van geloof, met dezelfde ontaardingsverschijnselen als verstarring, bekrompenheid, minachting voor andersdenkenden, tot fanatisme & vervolging toe. Waar ben jij allemaal zo zeker van, inzonderheid aangaande wie er met een bord loopt? […]
“ Jaren geleden is door literatuurcritici en aan de universiteit werkzame neerlandici de indruk gewekt als zouden de Nederlandse letteren van de twintigste eeuw vrijgemaakt zijn, van religie wel te verstaan. Uitgesproken protestantse en katholieke auteurs krijgen in literatuurgeschiedenissen stelselmatig een plaatsje aan de periferie toegewezen. Gecanoniseerde ouevres werden zoveel mogelijk van een christelijke inslag […]
‘Ik zeg zeer opzettelijk, dat de christelijke godsdienst, zoals ze is georganiseerd in haar kerken, de voornaamste vijand van de morele vooruitgang in de wereld is geweest en nog is. Ik geloof dat godsdienst in de eerste plaatst en in hoofdzaak is gebaseerd op vrees.’ Aldus verklaarde Bertrand Russell in 1927. Deze woorden spreken mij aan, […]
‘Wanneer men afziet van grove uitspattingen en gewoonteprostitutie (tempelprostitutie), waarin deze sacrale promiscuïteit gemakkelijk ontaarden kan, is het immers het beleven van de liefde in gemeenschap, dat hier beslissend is geworden: men maakt elkaar gelukkig, men maakt zoveel mogelijk mensen gelukkig! Vooral rondom de sociaal-religieuze ideologieën, die in hoofdzaak op de gelijkheidsgedachte berusten, moet men […]
Simon Vestdijk en Fokke Sierksma ‘Hwat ik tige nijsgjirrich foun, in pear jier lyn kaem ik op ús téologysk ynstitút yn Leiden. Dêr sieten hwat professoren en studinten to thédrinken en op de iene of oare manier keam it petear mei de studinten yn dy rjochting. Ik sei: “Ik denk niet dat de naam Reitsum […]
Fokke Sierksma en Simon Vestdijk ‘As secularization in our Western society carries on, it appears that most people can live very well without religion. They do not suffer from it, let alone develop psychological disorders. Yet it is possible that the rapid surpassing of the religious worldview can cause a mental illness, whether or not accompanied […]