‘Maar als Jim of Stephen het over het heelal hadden, bedoelden ze er het abstracte kwantumuniversum mee, doordrenkt van onzekerheid, met alle mogelijke geschiedenissen die als het ware bovenop elkaar gestapeld waren.’ Aldus Thomas Hertog in zijn recent verschenen, fascinerende boek Het ontstaan van de tijd. Mijn reis met Stephan Hawking voorbij de oerknal (2023). Het […]

‘De jeugd van tegenwoordig,’ is een zegswijze die pas na de oorlog is ontstaan. Als je de oorlog niet had meegemaakt, dan was dat een probleem, niet alleen voor degenen die de oorlogsjaren wèl hadden beleefd, maar vooral voor degenen die er geen weet van hadden. Sterker nog, die moesten er niets van weten. Hun […]

Net als het christendom staat ook cyberspace in principe 
voor iedereen open: voor mannen en vrouwen, de eerste en de 
derde wereld, noord en zuid, oost en west. Net zoals het Nieuwe Jeruzalem openstaat voor iedereen die het pad van Christus
 volgt, staat cyberspace open voor iedereen die zich een pc en het
maandelijkse bedrag voor […]

Iemand moest Groothoofd belasterd hebben, want zonder dat hij iets kwaads gedaan had, werd hij op een ochtend vastgezet in zijn eigen huis. Het was afgelopen. Levenslang huisarrest was alles wat nog restte. Brieven van Groothoofd werden niet meer beantwoord. Mails kon hij nog wel verzenden, maar ze kwamen ongelezen weer terug. De telefoon deed […]

Laatst hoorde ik dat je met een iPhone voor iedereen zichtbaar exact zichtbaar kunt maken waar je je bevindt op de digitale kaart van Google Earth. Nieuwe media halen Big Brother binnen in ieders privédomein. Twitteren wordt al een digitale vorm van incontinentie genoemd. Alles wat privé is wordt tegenwoordig openbaar gemaakt. We beleven de […]

Wat maakt een beeld tot een beeld? Die vraag houdt tegenwoordig menig kunstcriticus bezig in een wereld die overspoeld wordt met beelden. Er zijn zoveel beelden dat het beeld zelf lijkt te verdwijnen. In de hedendaagse plaatjesmaatschappij wordt het beeld steeds meer van zijn authentieke waarde ontdaan. Beelden zijn op allerlei manieren te manipuleren. Ze […]

Het boek is een verzameling van beschreven en bedrukte vellen, in een band gebonden of ingenaaid. Zo staat het tenminste in het woordenboek. Deze definitie laat weinig ruimte voor misverstand. Het kunstwerk en het boek kennen beide een lange traditie. Ze ontmoeten en kruisen elkaar niet alleen in de fraai verluchte codex in de middeleeuwen, […]

Schrijven op internet is het afstand doen van woorden die zich onomkeerbaar verwijderen in een onpeilbaar lege ruimte. De vernietiging van de tekst als tijdloos momentum is een proces dat zich voltrekt op internet. Internet is de stroom van de tijdloze tijd en tegelijk de uitgestrektheid van de ruimteloze ruimte. Internet is magisch, als een […]

In zijn beroemde Inleiding tot het Nieuwe 
Testament, die schatkamer van gegevens omtrent de 
structuur en met name het taaleigen van de heilige 
boeken, zet hij, een eerlijk man, op een van de eerste 
bladzijden als een axioom voorop: punt één, ‘Es gibt 
keine Wunder’. – De tweede keer, dat ik het boek, 
waar ik […]

Verlos ons van de droom van wwwIk ben verloren, ik drijf op open zeeIk droom tien levens tegelijkIk waan mij in een levend lijkIn hel, extase, genot en pijnNee, erger nog, dat alles tegelijkVerlos ons van de valse schijnEen doorzonstulp in Alphen aan de RijnVerlos ons van de droom van wwwDe barensweeën van een nieuwe […]

‘Op een dag in het aangezicht van de doodse uitgestrektheid van de woestijn, welker paarse wolken zich trapsgewijs zover het zicht reikte verhieven naar woeste exotische horizonten, ver van de onpeilbare lege zee welker golven zich onophoudelijk glimlachend bewogen, omgeven door een woud, welks met leven geladen duisternis mij in zijn diepe plooien scheen te […]

De virtuele ruimte, een van de ruimtes die ten grondslag liggen aan de ruimte-tijd-cultuur van de andere moderne tijd, werpt op een nieuwe manier de vraag op naar de betekenis van de begrippen ‘ruimte’, 
’tijd’, ‘zelf’ en het verband ertussen, want over de definitie daarvan 
oordelen niet meer alleen subjecten maar ook de nieuwe technologieën, […]

Het woord ‘technoia’ is een neologisme dat binnen de nieuwe mediatheorieën is ontstaan ter aanduiding van een nieuw soort bewustzijn. Binnen die zienswijze zou je ook aan internet een soort bewustzijn kunnen toebedelen. De belangrijkste parallellen tussen het internet en met het menselijk bewustzijn zijn de interconnectiviteit van de communicatie, het ontbreken van een centrum, de […]

In ben een God in het diepst van mijn digitale gedachten. Mijn gedachten lopen in cirkels rond. Stel ik lijd aan paranoia. Ik creëer een waanwereld zonder dat ik daar erg in heb. Ik verbeeld mij dat er iemand is die mij mijn teksten dicteert. Een innerlijke stem die mij – als was ik in trance […]

‘Deze boeken maken deel uit van een wereldwijde stroming van metavertellingen (niet alleen in literatuur, maar ook in series en films). De verteller reflecteert in metafictie op het medium, de structuur en de techniek, personages zijn zich er dikwijls van bewust personages te zijn. De verteller herinnert zo de lezer voortdurend aan de gekunstelde vorm […]

Onderstaande tekst verscheen in 2009 eerder op dit weblog. De tekst schreef ik naar aanleiding van een lezing die ik vier jaar daarvoor had gehouden voor studenten van Academie Minerva te Groningen. De lezing ging over ‘Artistiek talent en nieuwe media’.   * Natura artis magistra. Dat las ik vroeger als kind, als ik met mijn […]