Twee vrienden staan symmetrisch in beeld. Links Jean de Dinteville, een Frans edelman en ambassadeur in Londen. Rechts zijn landgenoot, de bisschop Georges de Selves. Het is – zo wordt wel beweerd – de symmetrie van twee tegendelen: het wereldse en het geestelijke. Twee domeinen de in de 16de eeuw met elkaar in strijd waren. […]
Gisteren ben ik begonnen in Minima Moralia (1951) van Theodor W. Adorno. Een boek waarvan wel eens gezegd wordt dat je het gelezen moet hebben. De heruitgave van uitgeverij Vantilt ziet er prachtig uit. Ik heb het niet zo op Adorno. Ik heb hem altijd een wat elitaire bal gevonden, een cultuurpessimist in optima forma. […]
Ruim zeven eeuwen geleden beklom Petrarca de Mont Ventoux. Hij was de eerste moderne mens – zo wordt wel eens beweerd – die een berg beklom om de schoonheid van het landschap te beschrijven. Maar in het verslag van zijn tocht kom je het landschap nauwelijks tegen. Vergezichten in die tijd hebben een aardse schoonheid, […]
In haar boek Le paradigme de l’art contemporain (2014) probeert de kunstsociologie Nathalie Heinrich het paradigma van de hedendaagse kunst te verwoorden. Daarbij maakt zij onderscheid tussen de ‘academische kunst’ die verschilt van de ‘moderne kunst’, die op zijn beurt zich onderscheidt van van de ‘hedendaagse kunst’. Die laatste paradigma-wisseling zou je de ‘conceptualisering’ van de kunst […]
Het is al weer lang geleden dat ik voor het laatst gepreekt heb in een kerk. Dat was in juni 2007 bij de opening van de zomertentoonstelling in de Martinikerk in Bolsward. Het thema dat jaar was ‘Vrij zijn in gebondenheid’. In deze tijd van corona is dat thema weer aardig actueel. Iedereen streeft naar […]
‘Ter Braak spreekt over het toelaten der relative- rende doodsgedachte in ons denken. Van Duinkerken consta teert: “Onderwijl moffelt hij handig het andere element weg, dat geenszins nihiliseert, doch veroorzaakt: het onto logische element .. , hij zwijgt onderwijl over de psychologische onmogelijkheid om een ‘absoluterende zijnsgedachte’ uit te bannen.“ Dat is orakeltaal, gesproken uit de behoefte om […]
‘In plaats van de tabula rasa die wordt voorspeld door het hoogmodernisme, of zelfs de viering van de rumoerige sfeer van de beroemde Roaring Twenties met Parijs als Hemingway’s Moveable Feast, vinden we een collectief ethos, gedreven in de richting van het herstel van wat er vóór de oorlog was: een verstilde wereld verstild en […]
‘In het ‘historisme’ van de twintigste eeuw zal met name de ‘Duitse geest’ aan de relativering en vervluchtiging van elk dragend en oriënterend mensbeeld lijden op een wijze, welke Dilthey nog met de methodische middelen van zijn filosofie had willen voorkomen. Het wordt de ten slotte in Hitlers apocalyptische triomf van het nu biologistisch of […]
In 1972 zag ik de tentoonstelling Het Geheim in het Groninger Museum. Voor mij was dat een openbaring. De laatromantische kunst uit Duitsland uit de periode 1870-1900 werd hier in zijn volle glorie tentoongesteld. Kunstenaars werden de idolen van de burgerij. Zij schilderen een unheimische wereld waar de irrationele krachten vrij spel hebben. Satyrs, Medusa’s, […]
Er is een beroemde foto van Man Ray, Erotic-veiled, die een naakte, blanke vrouw te zien geeft achter het wiel van een grote etspers. De blanke huid van arm en handpalm draagt nadrukkelijk de sporen van gitzwarte drukinkt. De foto maakt de erotische huivering voor het vreemde van een zwart gekleurde huid als geen andere […]
Dankzij een kapper, die mij er ooit op wees dat de scheve haarinplant in mijn nek zijn oorzaak vindt in een ongewoon excentrische kruin, ken ik mijn achterhoofd haast beter dan mijn eigen gezicht. Ik weet dan ook vrijwel zeker dat ik mijzelf herken op een foto die ik onlangs aantrof in een boekje. Het […]
Bovenstaande foto heb ik zelf genomen in januari 1965. Vijftig jaar geleden dus. Het was oorspronkelijk een kleurendia. Agfa, want dat merk filmrolletje kocht ik altijd, 21 DIN, 100 ASA. Onlangs heb ik de dia omgezet in een digitale versie middels een ingenieus apparaatje dat ik gekocht heb de Aldi. Wat je ziet zijn […]
Jan Murk de Vries in zijn atelier, 1989 Lang geleden, toen ik eens bij hem op bezoek was in Firdgum, vertelde Jan Murk mij dat hij ooit zijn eigen hond had zien sterven. Het was een dramatisch gebeuren geweest, waar hij zeer van onder de indruk was geraakt. De hond blies niet zomaar zijn laatste […]
Op 29 juni 2002 overleed Sikke Doele. Toen ik het hoorde was ik met een bus vol Friese kunstenaars op weg naar de Documenta in Kassel. Later dat dat jaar, in november, werd er een herdenkingsbijeenkomst georganiseerd in Schouwburg De Harmonie. Gisteren vond ik een van mijn ladekasten de tekst terug van het verhaal dat […]
Luciano Harns overleed op 11 april 1995. Vijfentwintig jaar lang was hij verbonden geweest aan Schouwburg De Lawei in Drachten. Ooit begonnen als acteur bij de Noorder Comapgnie eindigde hij bij De Galerij van De Lawei, waar hij met veel verve de kunst beheerde en tentoonstellingen maakte. Kunstenaars hielden van Luciano en Luciano hield van […]