Leusden, 30 oktober 2015, 09.00 uur

Internationale School voor Wijsbegeerte in Amersfoort, jaren dertig ‘Mous verwijst in zijn laatste boek over Gerard Reve ook nadrukkelijk naar Reve’s bouwactiviteiten (vgl Mous 159vv) Dit boeiende boek verscheen voor mij te laat om het nog te kunnen integreren.’ Aldus Tjeu van den Berk in onlangs verschenen boek In de ban van Jung. Nederlanders ontdekken […]

De ISVW organiseert een unieke cursusweek: Cultuurgeschiedenis. Een cursus waarin filosofie en cultuurgeschiedenis bij elkaar komen. In de ochtend spreekt kunsthistorica Karin Braamhorst over schilderkunst, muziek, architectuur en literatuur uit verschillende tijdperken, vanaf de Oudheid tot aan de Postmoderniteit. In de middag laat filosoof Albert van der Schoot zien wat de grote filosofische lijnen zijn […]

Voltaire schreef zijn Candide na de aardbeving in Lissabon in 1755. Deze ramp was een grote schok voor het optimisme van het Verlichtingsdenken. Leibniz had beweerd dat deze wereld de beste van alle mogelijke werelden zou zijn. God had het gewoon niet beter kunnen doen gezien de beperkingen die de natuurwetten hem nu eenmaal hadden […]

Gisteren haalde ik bij Tresoar in Leeuwarden de catalogus van de tentoonstelling Het Geheim. Toen ik het boek kreeg aangereikt bij de balie, zei de medewerker van Tresoar: ‘Ah, we krijgen de ontbloting van het geheim!’ Wellicht leest hij mijn weblog en verwacht hij dat ik vandaag voor u een  groot geheim ga onthullen. Het […]

Elke roman heeft een verhaalstructuur. Soms komt daar een verteller in voor, maar lang niet altijd. Die verteller kan iemand buiten het verhaal zijn, iemand die zich het verhaal herinnert omdat hij het zelf heeft meegemaakt, maar het kan ook één van de personages zijn in de roman. Soms verspringt de vertelfunctie van de ene […]

In de afgelopen weken, toen duidelijk werd dat mijn zus Lucie zou gaan overlijden, heb ik  vaak aan mijn vader moeten denken. Sinds hij overleed, op 8 mei 1966, heb ik nooit meer aan een sterfbed gestaan. Bij Lucie wist ik weer hoe dat voelt. Praten voor zover dat mogelijk is. Een paar woorden nog. […]

‘Dag Huub, In Oost Europa zie je wel meer van deze enorme beelden, zoals deze met de titel “Родина-мать зовёт!; “Rodina-mat zovjot!” (het vaderland roept) vlak bij de Wolga in Wolgograd en bij de Dnjepr in Kiev.’ Dit mailtje ontving ik eergisteren van mijn oud-collega Afke Hoekstra naar aanleiding van van mijn blog over het […]

In 1950 schreef het Londense Institute of Contemporary Art een internationale prijsvraag uit voor een monument voor de onbekende politieke gevangene. De herkomst van de financiële middelen is nooit bekend gemaakt, maar naar alle waarschijnlijkheid stamde het geld en het idee van rechtse kringen in de Verenigde Staten. De onbekende politieke gevangene was bedoeld als […]

Ik hou niet van oorlogsmonumenten, en toch word ik er op een wonderlijke manier telkens weer door aangetrokken. Vorige week was ik in Bastogne in de Ardennen, ook wel Bastenaken genoemd. Daar bevindt zich een gigantisch oorlogsmonument ter herdenking van de slag in de Ardennen in december 1944: het  Mémorial du Mardasson. Het is een […]

(Bastogne, vrijdag 2 oktober 2015, 10.30 uur) Rabelais schiep een denkbeeldige wereld, waarin Pantagruel niet voor niets afkomstig was uit Utopia. Maar deze wereld was allesbehalve ideaal. Het was de echte wereld op zijn kop, een soort keerzijde van het katholicisme, waar het altijd carnaval is. Binnen de leer van het katholicisme heeft van oudsher […]

Via het contact met de overblijfselen van de verwante Griekse cultuur (onder meer te vinden in Italië) hoopte men het ware Duits-zijn te vinden. De Romeinen dienden niet als voorbeeld, omdat zij sinds Luther ( 1483-1546) geassocieerd werden me het onderdrukkende en decadente Romeinse keizerrijk, lees: de decadente en verwijfde Romaanse of Franse hofcultuur, die […]

‘Als je heel jong bent heb je overvloedig veel tijd dat je in een jaar alle klassieke literatuur zou kunnen lezen. Nu is het te laat. In Perkins boekenkast zie ik de volledige Goethe, volledige Hoffmann, volledige Novalis & volledige Flaubert, een zeer ontmoedigend gezicht.‘ Aldus schreef Gerard Reve op 29 december 1958 aan Hannie […]

‘Ieder mens kan zijn jongste dag door zedelijk leven zelf oproepen. Onder ons duurt het duizendjarig Rijk bestendig. De besten onder ons, die reeds bij hun leven de geestenwereld bereikten – sterven slechts schijnbaar; zij laten zich slechts schijnbaar sterven – zo verschijnen ook de goede geesten, die van hun zijde tot gemeenschap met de […]