‘Over de gehele periode bleven de persoonlijke contacten over en weer incidenteel, maar waren wat mij betreft alleszins ontspannen en plezierig. Zo herinner ik mij o.a. een gezamenlijk bezoek aan een conferentie ter voorbereiding van het zgn. Pastoraal Concilie in de Wijngaard des Heren te Witmarsum. De paters Augustijnen die de show runden waren uiteraard […]

‘Afgezien echter van deze problematiek zien wij vaak geheel andere moeilijkheden. G.K. Van het Reve zegt: God is homofiel. Velen achten dit een formidabele heiligschennis en grofheid. Maar wanneer men de volgende redenatie volgt: iedereen is een kind van God, God is alom tegenwoordig, God is in en met allen, ook de homofiel is een […]

Foucault heeft de stelling bestreden dat de moderne industriële maatschappijen een tijdperk van toenemende onderdrukking van de seksualiteit hebben ingeluid. Het omgekeerde was volgens hem het geval. Het Victoriaanse Engeland met zijn ogenschijnlijke onderdrukking van de seks liet niet alleen een zichtbare uitbarsting zien van allerlei  ‘ketterse seksualiteiten’, maar vooral ook een nieuw dispositief die […]

Een belangrijk aspect van de geschiedschrijving is dat het beeld dat zo van het verleden wordt gecreëerd een publieke functie kan krijgen en deel kan gaan uitmaken van het collectieve geheugen of zelfs een politiek gebruik van de geschiedenis mogelijk kan maken. Zo heeft het boek Hitlers gewillige beulen (1996) van Daniel Goldhagen in Duitsland […]

Omziend in verwondering op de roerige jaren zestig dringt de gedachte zich op dat de diepgaande crisis in het christendom enige enige gelijkenis zou kunnen vertonen met de huidige crisis in de islam. Laatst hoorde ik een Egyptenaar op tv vertellen over de tijd dat geestelijk leiders van de islam in zijn land nog uitsluitend de […]

‘De 
culturele revolutie van de katholieken was onbeheerster dan die van enige 
andere groep in de Nederlandse samenleving. Zij richtte zich bitter tegen h
et eigen verleden. Met verbazing, leedvermaak of gêne zagen niet-katholieken in de media gelovigen of afvalligen verschijnen die het voordien zo uitbundig geprezen rijke Roomse leven kritiseerden als oppressief, schadelijk voor de […]

Onlangs heb ik de film Der Baader Meinhof Komplex (2008) gezien. Niet in de bioscoop, maar gewoon thuis op DVD. Ook niet in één keer, want dat trok ik niet. Zo’n tien jaar geleden werd deze film heel goed ontvangen. Misschien was dat ook wel reden dat hij mij nu behoorlijk tegenviel. De film toont […]

Kijken is volgens Freud nooit een belangeloze activiteit van het oog, maar impliceert altijd een onbewust systeem van sturing en controle, waarbij seksuele implicaties niet zelden de boventoon voeren. Deze seksuele drijfveer van de waarneming kan zowel actieve als passieve vormen aannemen. Lust stuurt de blik, zo leert de psychoanalyse. Sterker nog: kijken is lust, […]

Er was eens een econoom die heette Pen. Die zei dat alles wat economen zeker weten op één briefkaart kan worden geschreven. Met een pen, neem ik aan, maar dat doet er nu even niet toe. Ik heb die wijsheid altijd onthouden. Jammer genoeg ben ik vergeten wat op die briefkaart zou moeten staan. Dat […]

‘Het tv-beeld heeft een lage intensiteit of concentratie en geeft daarom, on tegenstelling tot film, geen gedetailleerde informatie over voorwerpen. Dit verschil lijkt op dat tussen oude manuscripten en het gedrukte woord. Het gedrukte woord had intensiteit en uniforme nauwkeurigheid, waar voorheen een vage structuur had bestaan. Het gedrukte woord gaf ons de smaak voor […]

‘Wij zijn de joden van vandaag,’ zo luidde de slogan van opstandige studenten in Duitsland die eind jaren zestig op macabere wijze verlangden naar een slachtofferrol. In haar boek Hitlers children (1977) herkent Jillian Becker de oorzaak van dit syndroom in de denazificatie-procedure die na de oorlog in Duitsland plaatsvond. Ook daardoor begon de generatie […]

Als gevolg van slechte omstandigheden tijdens de bouwactiviteiten voor het WK in Qatar zijn volgens mensenrechtenorganisaties enkele honderden tot mogelijk zelfs duizenden arbeidsmigranten om het leven gekomen. Qatar zelf en wereldvoetbalbond FIFA spreken van drie doden bij de bouw van WK-stadions. Als ik zo iets lees krijg ik heimwee naar de tijd dat voetbal nog […]

Willem Hussem is vooral bekend geworden door zijn werk uit de jaren vijftig toen moderne kunst nog echt ‘modern’ was.  Dat werk doet nu wat gedateerd aan en je kunt je nauwelijks voorstellen dat mensen hier destijds moeite mee hadden. In de jaren vijftig hoorde Willem Hussem samen met schilders als Karel Appel, Gerrit Benner, […]

Gisteren kreeg ik een mailtje van een uitgever met de vraag of ik een boek wilde laten maken van mijn blogs. Niet allemaal natuurlijk, maar een deel, een bloemlezing zogezegd. Ik heb het aanbod beleefd afgeslagen. Ik zag het al voor me: De beste blogs van Mous. Een herdenkingsboek. De mensen zouden denken dat ik […]

Mijn leraar klassieke talen op het Ignatiuscollege was Gerard Wijdeveld, die in de jaren dertig een bekend katholiek dichter was, in de oorlog op het foute paard gokte en daarna bekendheid kreeg als vertaler van Augustinus. In 1969 ben ik nog eens bij hem langs geweest om te vragen of hij het misschien ook met […]

(Foto: Dolph Kessler, zie: Mens op zee, Scheepvaartmuseum) En God zeide: Dat de wateren overvloediglijk voortbrengen een gewemel van levende zielen; en het gevogelte vliege boven de aarde, in het uitspansel des hemels! En God schiep de grote walvissen, en alle levende wremelende ziel, welke de wateren overvloediglijk voortbrachten, naar haar aard; en alle gevleugeld gevogelte […]