Categorieën

Archief voor literatuur

Moet dit een wereldbeeld verbeelden?

‘Er waren voor het zelfbewustzijn van Hawinkels geen vleiender gelegenheden dan wanneer hij met professor Asselbergs – ze woonden 
een paar honderd meter van elkaar af – toevallig op straat aan de praat 
raakte, en dat werd langzaamaan een kleine traditie. En er was denk ik geen mooier moment voor beiden in hun onderlinge verhouding […]

Lees de rest

De traditie van het Noorden

Is het internationaal georiënteerde modernisme in de vorige eeuw een obstakel geweest voor de kunst die in de regio werd vervaardigd?  De avant-garde van de Europese kunst nam afscheid van de natuurgetrouwe weergave van de werkelijkheid. De nabootsing van de natuur maakte plaats voor een toenemende aandacht voor de onderliggende structuren. En tegelijk ging de […]

Lees de rest

Mulisch & Madame Nostalgie

‘Harry Mulisch gelooft niet meer in de roman. Met die kop opende op 2 oktober 1968 de kunstpagina van De Volkskrant.’ En met deze zin opende Thomas Vaessens zijn boek De revanche van de roman (2009). Maatschappelijk engagement was zo’n vijftien jaar geleden weer terug in de roman, terwijl dat lange tijd was weggeweest. Vaessen […]

Lees de rest

In de ogen van mijn vader

Portret van mijn vader, Durk Manus Mous (1897-1966), geschilderd door mijn zus Cornelie (1935-2014). Elke tekst heeft een incubatietijd gehad in het brein van een schrijver en is een tijdlang onzichtbaar aanwezig geweest in een onwerkelijk
 schemergebied. Een architect kent achteraf het gelukkige gevoel zijn eigen ideeën in steen verwerkelijkt te zien, zoals een schrijver […]

Lees de rest

De leraar die alles prachtig vond

Op de foto mijnheer Slijpen links naast de rector van het Ignatiuscollege, pater Mercx S.J. (Foto: Jos Heitmann) ‘Aan zijn leraar Nederlands bewaarde Kees Fens geen bijzondere, althans geen bijzonder goede, herinneringen. Drs. W. Slijpen had, op 
zijn beurt, in de jongen uit de Chasséstraat geen opmerkelijke leerling 
gezien. Toen de redactie van Raster in […]

Lees de rest

Demonie en de beleving van tijd

(Foto: Dolph Kessler, zie: Mens op zee, Scheepvaartmuseum) En God zeide: Dat de wateren overvloediglijk voortbrengen een gewemel van levende zielen; en het gevogelte vliege boven de aarde, in het uitspansel des hemels! En God schiep de grote walvissen, en alle levende wremelende ziel, welke de wateren overvloediglijk voortbrachten, naar haar aard; en alle gevleugeld gevogelte […]

Lees de rest

De oeroude legende van de stilte

‘In ons brein schijnt een bijzonder gebied te bestaan dat je het poëtisch geheugen zou kunnen noemen en dat registreert wat ons heeft betoverd, ontroerd, wat ons leven mooi heeft gemaakt.’ Aldus schrijft Milan Kundera in zijn roman De ondraaglijke lichtheid van het bestaan. Ik zou dat gebied op een hersenscan wel eens in beeld […]

Lees de rest

Ken je het land waar de boeken branden?

Pedro Berruguete, 1495. Katholieke en Kathaarse geschriften worden in het vuur gegooid, maar alleen de Kahaarse vatten vlam. De verdraagzaamheid is een van de meest waardevolle verworvenheden in onze samenleving, maar zij heft zichzelf op, wanneer zij verstaan wordt als het alles verdragen, alles zonder oordeel consumeren. Aan iedere praktijk van de verdraagzaamheid moeten grenzen […]

Lees de rest

Breng uw vrouw in Extase

‘Maak van uw nacht een feest en breng uw vrouw in extase, jaja, Een zich verliezen in een geweldige roes, een eerste golf van vitaliteit door je body. Zo ver was het nu wel niet met Lutske maar het zat er ergens in, het kon er uitkomen, àls, als…Voor die muur stootte hij eigenlijk steeds […]

Lees de rest

Het grensconflict van Fokke Sierksma

Dit is de verzetsgroep die in de maanden maart en april 1945 de Duitse Sicherheitsdienst in Leeuwarden afluisterde. Van links naar rechts op de foto staan Lo van der Werf, Lykle van Dijk, Eelke Koopmans, Fokke Sierksma en Teake Kuipers. De afluisterpost was gevestigd in het pand van een boekhandel in de Nieuwe Oosterstraat 9 […]

Lees de rest

De wind over de doodshoofden

‘Zijn overmacht was haat, woede, extase, uitbarsting, krijgsgehuil, maar in de verte, als een regenboog na het onweer, glansde iets lichts: zijn bleek, bloemzoet, keurig ideaal van een nieuw, kuis Duitsland vol opgewekt zwaardgekletter, het sentimentele naspel van het brute lied van de haat. Iedereen haalde adem. De muren trilden van het applaus en de […]

Lees de rest

Het geluk van een moment

Ik heb me altijd afgevraagd hoe het toch komt, dat je op een goeie vakantie ook goeie foto’s maakt en een vakantie, die wat minder was, vaak ook mindere foto’s oplevert. Het lijkt of het gevoel dat je hebt in en bepaalde situatie heel goed is af te lezen in het plaatje dat je schiet. […]

Lees de rest

In het voorbijgaan

De dood is de ultieme bevrediging van een verlangen naar een toestand waarin je jezelf volledig in kunt vinden. Ik weet niet hoe het komt, maar deze zin kwam in mij op na het lezen van de autobiografie van W. Jos. de Gruyter, Zelfportret als zeepaardje. De Gruyter was een spiritueel man. Hij was kunstcriticus […]

Lees de rest

En het terras als een wijnglas vult

‘De winter was alweer bijna een werkelijkheid. Ik liep langs het kerkje; de bladeren op de grond ruisten als brekers aan het strand onder mijn voeten, er waren kraaien die op het grijze dak zaten en veel lawaai maakten; ik had een schooltas onder mijn arm en ik wist dat ik leefde. Sindsdien heb ik […]

Lees de rest

Ik ben een hond

In mijn laatste jaren op het Sint Ignatiuscollege in Amsterdam had ik het geluk een Franse leraar te treffen die een beetje gek was. Dat was mijnheer Groot. Gitzwart haar had hij en altijd een zonnebril op. Als hij op school verscheen, was dat niet zelden na een nacht van overmatig alcoholgebruik. Hij beweerde dan […]

Lees de rest

The sun also rises

De middag is voor de honden en de barbaren, zeiden ze vroeger in Rome. Dan doe je dus niks. Je zorgt er in ieder geval voor dat je niet de straat op gaat. Je zoekt een hangmat, een divan of een luie stoel. Hoe dan ook, je valt in slaap. De siësta is heilig in […]

Lees de rest