De Noordzee (foto: Dolph Kessler) Het is al meer dan een halve eeuw geleden dat Douwe Kalma overleed. Hij stierf aan de gevolgen van een verkeersongeval bij Wytgaard, toen hij op een mooie herfstdag op 18 oktober 1953 vanuit Sneek naar Leeuwarden fietste. Die tocht maak ik zelf ook wel eens, dus ik kan me […]
Zelfportret in spiegel, 1964 ‘Een verdriet “wegschrijven” kan alleen wie het door wie het door onophoudelijk in zijn binnenste te roeren zo intens mogelijk gemaakt heeft. Hierdoor ook komt het dat iemand die is gaan schrijven, het niet meer laten kan. De gewoonte van zichzelf te observeren alsof men erbuiten stond, zichzelf als romanheld te […]
Lees maar, er staat niet wat er staat. Er staat: ‘O moeder, nooit zult gij de bontjas dragen waarvoor elk dubbeltje werd omgedraaid, en niet meer ga ik op mijn vrije dagen met een paar bloemen naar het hospitaal, maar breng de rozen naar de Kerkhoflaan…’ Deze regels zijn ontleend aan het beroemde, lange gedicht […]
Veertien jaar geleden overleden kort na elkaar twee van de bekendste Franse chansonniers, Sacha Distel en Serge Reggiani. Met Distel heb ik nooit zoveel gehad, met Reggiani des te meer. Hij was een bijzondere verschijning met zijn uiterst breekbare stem en zijn gevoelvolle performance. Ooit werd hij ontdekt door Barbara en sindsdien maakte hij naam, […]
‘In het voetspoor van Ginsberg schaffen de jongeren zich koebellen aan, steken bloemen achter hun oor en luisteren verrukt naar de gezangen. En dankzij deze aandachtige luisteraars heeft Ginsberg een groter gehoor onder de dissidente jeugd dan welke christelijke of joodse geestelijke ooit zou kunnen hopen te bereiken en in beweging te brengen.’ Of zoals […]
‘Op 17 mei 1965 gaf Reve in een prijsopgave in briefvorm aan dat hij hetzelfde bedrag wilde hebben voor de vertaling van Tiny Alice. Met de brief retourneerde Reve het exemplaar van het toneelstuk dat Oster hem had toegezonden. Het gaf de volgorde van onderhandelingen aan. De tekst werd uiteindelijk vertaald door Ernst van Altena. […]
Jean Delville, De schatten van Satan, 1894 ‘Wij leven in een bezeten wereld. En wij weten het. Het zou voor niemand onverwacht komen. Als de waanzin eensklaps uitbrak en een razernij, waaruit deze arme Europese mensheid achterbleef in verstomming en verdwazing, de motoren nog draaiende en de vlaggen nog wapperende., maar de geest geweken.’ Misschien […]
‘Op het Damrak klingelt het belletje van de eerste tram door de vochtige lucht en kondigt het ontwaken van het leven op de uiterste rand van Europa aan, waar op dat ogenblik miljoenen mensen, allen mijn onderdanen, moeizaam en met een bittere smaak in hun mond hun bed uit kruipen, om met een vreugdeloos hart […]
Van de week kreeg ik een mailtje van iemand die veel weet van computers. Hij had in de krant gelezen dat het iemand gelukt was om een robot te fabriceren die de dagelijkse column van Grunberg in de Volkskrant kon produceren. Grunbot zo heette deze robot. De eerste resultaten waren zeer hoopgevend. Aan mij werd […]
‘Is er een wezenlijk verschil tussen de schietpartij in Orlando van 12 juni j.l waarbij Omar Mateen tientallen mensen vermoordde in een homoclub en die van afgelopen donderdag in Dallas waarbij Micah Johnson vijf politieagenten vermoordde?’ Dat vroeg Arnon Grünberg dinsdag j.l. zich af in zijn Voetnoot in De Volkskrant. Hij vond dat er geen […]
Hoe is het ooit zo ver kunnen komen en waarom was het juist Nederland waar het progressieve katholicisme in de jaren zestig als eerste ten onder ging? Die vraag wordt vaak gesteld maar zelden beantwoord. Eerlijk gezegd weet ik zelf ook het antwoord op die vraag niet. Tenminste, niet precies. Ik erger me wel eens […]
‘Mens word je niet door geboorte,’ heeft de schilder Kokoschka ooit eens beweerd. Mens worden is een pijnlijk proces. De drijfveer van religie is het heimwee naar een verloren staat van het bewustzijn, het embryo, het paradijs, het vaderland, het beloofde land. Leven in de tijd is leven in gescheidenheid. Het onbewuste daarentegen is tijdloos. […]
Thom Mercuur hoopte nog tijdens zijn leven met een nieuw museum voor hedendaagse kunst in Lauwersoog te kunnen beginnen. Bij zijn afscheid van Museum Belvédère was de tentoonstelling ‘Eb en vloed’ te zien. Dat had ook de naam moeten worden van het nieuwe museum dat in zijn geheel gewijd zou zijn aan de zee. Het […]
Ik heb religie altijd gezien als iets dat hoort bij mijn ouderlijk huis. Zoals de klok op de schoorsteen, de haardstoel bij de kachel en de tabakspot van mijn vader, is religie voor mij een kostbaar relikwie van een voorbije tijd. Iets van dat gevoel herkende ik in een boek dat verscheen in 1947, het […]