Even haperde zijn computerstem en liep het videofragment uit Star Trek vast, maar dat deerde vrijdag in het bomvolle Beatrixtheater in Utrecht het ademloze publiek van kosmoloog Stephan Hawking geen moment. Na een reset van zijn assistent kon je een speld horen vallen tijdens de voordracht van de volledig verlamde natuurkundige, die uitlegde dat het […]
‘Eind januari dit jaar stuurde het Museum voor Psychiatrie Het Dolhuys in Haarlem mij twee manuscripten toe. De volgende dag vergat ik al lezend in de stoptrein naar Rotterdam op mijn plaats van bestemming op tijd uit te stappen.’ Aldus begint uitgever Ed Brand van Uitgeverij Candide zijn nawoord in het boek Tegen de tijdgeest […]
Ondanks de warmte was de Shaffyzaal vol, eergisteren in Felix Meritis. Lisa Doeland van de stichting Felix & Sofie leidde het gesprek. Wouter Kusters had graag gehad dat het ‘een prettig gesprek’ zou worden, maar ongemerkt werd het toch een stevig debat. Wat er zoal op tafel kwam ga ik nu niet niet samenvatten. Voor […]
Na lang zoeken in mijn boekenkast vond ik gisteren het boekje terug dat ik al jaren kwijt was: Het geloof in de moderne kunst. Met deze redevoering aanvaardde Evert van Uitert in het najaar van 1986 het ambt van hoogleraar in de kunstgeschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Destijds sloeg dit betoog in als een […]
‘De kunst staat boven de natuur, omdat zij de ideeën uitdrukt, wier onvolkomen afbeelding de natuurdingen zijn, de kunstenaar uit zichzelf puttende, verheft zich boven de grillige werkelijkheid tot de rede, door en naar welke ook de natuur schept.’ Deze woorden van Plotinus staan groot afgedrukt in het tijdschrift De Stijl, dat in 1917 werd […]
‘Een nog speculatiever idee is voorstelbaar. In literatuur, mu ziek en beeldende kunst kunnen omtrekken, sporen aanwezig zijn van een aanwezigheid die voorafgaat aan het bewuste en ra tionele zoals wij dat kennen. Er kunnen overblijfsels bestaan van een prelogisch, een pregrammaticaal bezinksel van visuele en au ditieve materie, van reeksen (zoals in de vertelkunst en de mu […]
Het hoofdstuk Van taal tot taal uit mijn boek Modernisme in Lourdes, Gerard Reve en de secularisering verscheen eerder in het tijdschrift Tirade (december 2010). Het verhaal gaat over Reve als vertaler van toneelteksten, en met name over het stuk Kleine Alice (Tiny Alice) van Edward Albee. Hoofdfiguur is het stuk is een lekenbroeder, Julian […]
Kort samengevat: het woord is tevens wat het betekent, en het beeld is tevens wat het voorstelt. Ik beweer niet, dat sprake is van een bewijsbare werkelijkheid, of dat één en ander zo behoren te zijn, maar dat het aldus, en niet anders, bij de kinderen der mensen in zijn werk gaat en ervaren wordt. […]
Huib Schreurs kondigt mijn lezing aan. Er was gisteren een behoorlijke opkomst bij mijn lezing in Boekhandel Schreurs & De Groot in Amsterdam. Dat verbaasde mij. Vooraf dacht ik nog: Welke malloot komt er nou op een lezing af met zo’n oubollig onderwerp. De revianen sterven uit en de laatste echte katholiek heeft inmiddels het […]
‘Het ligt in mijn bedoeling dat verhaal over die Plechtige Hoogmis nog verder te schrijven en – gesteund door de vele inzichten uit je boek Modernisme in Lourdes – onze diepere motieven nader te onderzoeken. Overigens Huib Schreurs is al weer enige jaren mede-eigenaar van een filosofische boekhandel in Amsterdam. Het zou mij niet verbazen […]
Dit is het trappenhuis van het Sint- Ignatiuscollege. Een van de weinige plekken in het gebouw die we nog in ongeschonden staat aantroffen. Overal in de school heeft de tand des tijd toegeslagen. Maar dat niet alleen, er zijn ook allerlei toevoegingen die er niet horen. Lelijke decoraties, wanstaltige wandschilderingen, onbegrijpelijke balken die aan het […]
Het is oktober 1960. Het klassenbestuur van de gymnasiumklas 1 b van het St.- Ignatiuscollege zit pontificaal vooraan als de klassenfoto wordt gemaakt. Van links naar rechts: Hugo van den Hombergh, Nard Loonen en Jaap de Hoop Scheffer. Gisteren werd die foto opnieuw gemaakt. Na 54 jaar. En weer zaten deze drie vooraan. Older and […]
Donderdagavond gaf ik een lezing in de ISVW in Leusden. Onderwerp: De romantische wortels van het fascisme. Daarna geslapen in het nachtverblijf van de ISVW tussen de sparrenbomen. ’s Ochtends na het ontbijt met de fiets op weg naar Amsterdam, zo’n krappe 50 kilometer. Langs Paleis Soestdijk en het Muiderslot. Bij Diemen heb ik bovenstaande […]
De fotograaf Helmut Newton (1920-2004) maakte geen porno, maar het beeldrijm tussen de twee bovenstaande voorstellingen is wel frappant. Newton had veel op met nazi-esthetiek. De nazi-esthetiek is ook terug te vinden bij een hedendaags kunstenaars als Vanessa Beecroft in haar kritiek op de manipulatie van het vrouwbeeld in media en de reclame. Zo’n […]