‘Aan de hand van de diagnose van Hitler als borderline-persoonlijkheid kunnen we een verklaring geven van het feit dat hij nooit de grens overschreed en terecht kwam op het terrein van de psychosen ( hoewel het mogelijk is dat hij wel psychotische periodes heeft meegemaakt) hij kon zijn eigen ‘neurosen’ projecteren en buiten zichzelf plaatsen, […]
Chandigarh is de hoofdstad van de deelstaat Punjab in in Noord-India. Ik ben daar nooit geweest. Ik had er ook nooit van gehoord, totdat ik onlangs de videofilm Dear Adviser van Vincent Meessen zag. Het ging over Chandigarh, maar dat werd er niet bij verteld. Wat je zag was een man die door een verlaten […]
‘In het ‘historisme’ van de twintigste eeuw zal met name de ‘Duitse geest’ aan de relativering en vervluchtiging van elk dragend en oriënterend mensbeeld lijden op een wijze, welke Dilthey nog met de methodische middelen van zijn filosofie had willen voorkomen. Het wordt de ten slotte in Hitlers apocalyptische triomf van het nu biologistisch of […]
Horoscoop van Adolf Hitler, geboren op 20 april 1889, 04.48 uur ‘Tientallen jaren heeft deze man me beziggehouden, als historicus, als leraar, als mens. In de maanden dat ik aan dit boek heb gewerkt was hij voor mij bijna lijfelijk aanwezig. Het was alsof ik hem onderweg en, van mens tot mens, tot praten dwong. […]
‘Het wordt duidelijk dat Hitler in zijn innerlijkste innerlijk een totaal ander motief had voor zijn jodenvervolging dan wie dan ook kon vermoeden. Hij liet zelfs zijn partijgenoten ervan denken wat ze wilden. De kern van zijn anti-joodse ideologie is dat hij, in zijn evolutionistische, neo-darwinistische, biologisch materialistische denkwijze, het bestaan van de bovennatuur ontkende. […]
De ars moriendi – de kunst om te sterven – is een vergeten kunst aan het worden. We hebben het leven zelf heilig verklaard en alles is er tegenwoordig op gericht om dit biologisch leven te verlengen. Maar de vergrijzing maakt de medische zorg die daarvoor nodig is uiteindelijk onbetaalbaar. De bakens moeten dus worden […]
De kleur van Friesland, beeldende kunst na 1945, Friese Pers Boekerij, Leeuwarden 2008. ISBN: 9789033006913. Slauerhoff en het onbehagen in de cultuur, in de bundel: De fascinatie voor Slauerhoff, met als coauteurs o.a. Philippus Breuker en Wim Hazeu, Uitgeverij Bornmeer, Leeuwarden, 2010. ISBN: 9789056152659. Tegen de tijdgeest, terugzien op een psychose, met als coauteurs Egbert Tellegen en […]
Kristallnacht, the day after, Berlijn 10 november 1938 Hoe kon het gebeuren dat enkele decennia geleden zoveel mensen in zo korte tijd hun menselijkheid verloren? En hoe zou dat nu opnieuw kunnen gebeuren? Maar belangrijker nog: hoe moet het zijn geweest om slachtoffer te zijn van de Holocaust? Hoe is het om je ‘mens-zijn’ volledig […]
Ik amuseer me soms met het beeld van een gevangengenomen Hitler in psychiatrisch onderzoek. Zijn overwinnaars zouden hem namelijk zeker voor een commissie van internationaal befaamde psychiaters hebben doen verschijnen. Maar zouden ze iets met hem kunnen aanvangen, met deze uitermate gesloten, hoewel praatzuchtige, man die alleen maar af en toe en dan, om zo […]
Het komt niet zo vaak meer voor dat mijn brein gekweld wordt door rare dromen, maar vannacht was het weer raak. Ik droomde dat Hitler de oorlog gewonnen had. We leefden nog steeds in het Derde Rijk. Al het verzet daartegen was verstomd. We waren trouwe onderdanen geworden van een totalitaire staat waarin alles van […]
‘Levend van wortels, bessen en een beetje visserij en jacht kenden zij het geloof dat de aarde aan het verouderen was, en daarom in een kosmische catastrofe vernieuwd moest worden. Vallende sterren en aardbevingen zouden de tekenen zijn van het laatste der dagen. Zo nu en dan stond er een ziener op, die in trance […]
Anne Feddema, Zwei Seelen ‘Wij mensen ordenen de bonte verscheidenheid van de wereld op twee manieren, door verschijnselen onder één noemer te brengen, en door ze te contrasteren. Zo ontstaan groeperingen als ‘hond, boom, stad, ster, boek’ en wat al niet aan verzamelwoorden. Tegelijk – en dat doen we allen tientallen malen per dag - […]
Volgens wetenschappelijk bewezen inzichten berusten een belangrijk deel van Hitlers successen als redenaar op het feit, dat hij bij het speken over zo’n buitengewoon modulatie-vermogen beschikte, dat hij in staat was door middel van het 2 1/2 octaaf omvattende frequentiebereik van zijn stem de logische denkfuncties van de grote hersenen van zijn toehoorders af te […]
‘Denkers uit het interbellum kunnen ons helpen om nieuwe apocalyptische rampen te voorspellen en voorkomen.’ Die gedachte vormt het vertrekpunt voor het boek Berichten uit het feniksnest – Eindtijd of wedergeboorte (2018) van filosoof André Klukhuhn. Zo ging hij te rade bij denkers als Oswald Spengler, José Ortega y Gasset, Johan Huizinga en Sinclair Lewis. […]
In 1972 zag ik de tentoonstelling Het Geheim in het Groninger Museum. Voor mij was dat een openbaring. De laatromantische kunst uit Duitsland uit de periode 1870-1900 werd hier in zijn volle glorie tentoongesteld. Kunstenaars werden de idolen van de burgerij. Zij schilderen een unheimische wereld waar de irrationele krachten vrij spel hebben. Satyrs, Medusa’s, […]