Onlangs las ik een prachtig boek. Het is de dissertatie van Hestia Bavelaar over de Kroniek van Kunst en Kultuur. Dit bijna vergeten periodiek, dat van 1935 tot 1965 is verschenen, biedt een fraai panorama van het intellectuele klimaat en het denken over cultuur en beeldende kunst in Nederland voor en na de Tweede Wereldoorlog. […]
‘Hoe meer de geest weet, hoe beter begrijpt hij zijn krachten en de orde der natuur; maar hoe beter hij zijn eigen krachten kent, hoe beter zal hij in staat zijn zichzelf te leiden en zijn gedragslijnen te bepalen; en hoe beter hij de natuurorde begrijpt, des te gemakkelijker zal het hem vallen zich van […]
Het woord ‘ruimte’ verwijst naar een realiteit buiten ons of het is een metafoor. Als Kant gelijk heeft is er nog een derde mogelijkheid en bestaat er helemaal geen ruimte in de realiteit. Ruimte zou een categorie zijn die onze geest aan de werkelijkheid oplegt. Maar laten we er vanuit gaan dat het woord ‘ruimte’ […]
Het schilderij Les demoiselles d’Avignon van Pablo Picasso wordt alom beschouwd als de definitieve breuk met de kunst van de negentiende eeuw. De moderne wereld breekt open in deze verontrustende beeltenis. Picasso schilderde het in 1907 in zijn atelier Bateau Lavoir in Parijs. Het jaar 1907 geldt voor kunsthistorici als een breukjaar. In 1957 – […]
Het is alweer twintig jaar geleden dat heel Nederland ze op de treurbuis kon zien: de tranen van Máxima bij het huwelijk met Willem-Alexander. Echt en onecht kregen hier een wonderlijke verdubbeling. De tranen van Máxima waren echt, maar waren ze dat ook in de wijze waarop ze in beeld werden gebracht? Regisseur Rudolf Spoor […]
Bruce Nauman, still uit de videofilm Bouncing Balls, 1969. Tussen 1938 en 1968 ondergingen ongeveer 400 zedendelinquenten een therapeutische castratie als onderdeel van hun behandeling, nadat veroordeeld waren tot tbs. Hoewel deze procedure alleen op vrijwillige basis werd uitgevoerd, blijkt uit statistieken dat vooral mensen met een zwakke sociale positie, verstandelijk gehandicapten en homoseksuele […]
In mijn leven was de muziek mijn eerste liefde. Daarna pas leerde ik de liefde kennen zoals zij werkelijk was. Maar het was de muziek die mij keer op keer in staat stelde om uit te huilen en opnieuw te beginnen. Muziek is als de liefde zelf, ze is verslavend. Ze kan plotseling verdwijnen uit je leven, […]
Ik ben nooit in Buenos Aires geweest, maar via internet kom je overal. Zo ontdekte ik een fontein op het Plaza Alemania van die stad: de Fuente Riqueza Agropecuaria. Hij werd in 1914 voltooid naar ontwerp van professor Gustav Adolf Bredow, een Duitse beeldhouwer, die ook wereldberoemd is in Friesland. Deze professor ontwierp immers ook […]
‘Deze kapel van Le Corbusier is een teken en de mensen die het wel en wee van deze tijd ter harte gaat, vragen zich natuurlijk af, wat dit nu betekent. Daarover zou ik hier alleen dit willen zeggen: voor de christen – en onze maatschappij heet toch christelijke – moet het een steeds terugkerende gruwel […]
‘Wie was die architect uit Friesland die in 1958 Rijksbouwmeester werd? Wat waren zijn ideeën over architectuur en stedenbouw? En waarom is er tot nu toe zo weinig aandacht aan zijn enorm brede oeuvre besteed? Deze en andere vragen kwamen boven bij bouwhistorisch ond erzoek van het ‘Slaakhuys’ in Rotterdam, dat oorspronkelijk was gebouwd voor de […]
Toen ik in mijn jeugd naar school fietste over de Churchilllaan passeerde ik de Slingerbeekstraat. Hij lag aan mijn rechterhand en maakte een flauwe bocht. Die bocht fascineerde mij. Ik stelde mij voor dat deze staat als enige in Amsterdam een bocht had. Ik heb dat later nog eens gecheckt op de kaart en het […]
Op 18 januari 2006 overleed in het Spaanse Alicante Madeleine Zeffa Biver. Ze werd 68 jaar. Al enige tijd leed ze aan een de spierziekte ALS. Haar lichaam was zo slap als een deegsliert, of zoals ze het zelf verwoordde ‘als doorgekookte spaghetti’. Op eigen verzoek werd dan ook euthanasie toegepast, wat in Spanje destijds […]
‘Een ieder, zelfs de meest onzelfstandige denker, acht zich in zijn eigen bewustzijn soeverein. Sinds van de ziel alleen nog sprake is als men hulp zoekt bij biechtvader of psychiater ziet men het bewustzijn als de laatste toevlucht, die het subject, op de vlucht voor de catastrofale wereld, in zich zelf zoekt en denkt te […]
Op het kerkhof van de Ouddiemerlaan in Diemen, 1973 ‘In het begin van de jaren zeventig drong in Friesland het besef door dat men een periode van overgang beleefde, niet alleen op sociaaleconomisch, maar ook op cultuurpolitiek terrein. In een artikel genaamd Afscheid van de mythe, de Friese beweging sedert 1945 blikte Sjoerd van der […]
Ofschoon de hemel vol van wolken hing,Ik greep niet naar de vlucht van ’t vreemde dingDat met zijn schaduw langs mijn leven streek. Martinus Nijhoff, De Wolken De schrijver Luis Borges had zijn leven lang last van een terugkerende droom. Die droom ging over een dromer die zelf niet droomt, maar door een ander gedroomd […]