Categorieën

Archief voor filosofie

Tot de dood ons scheidt

‘Weet je wat een jonge specialist te horen krijgt die in een ziekenhuis komt solliciteren en zegt dat ze vooral is gekomen om de lijdende mens bij te staan, om een zekere troost te bieden als het noodlot onafwendbaar is? Piss off. Het ziekenhuis is één groot, biochemisch georiënteerd circus waar ze maar één vraag […]

Lees de rest

Nutteloosheid in Oud-Zuid

Nutteloosheid wordt steeds zeldzamer. Nutteloze kennis dus ook. Ik hou van nutteloze kennis. Nutteloze vragen die tot tot nutteloze antwoorden leiden hebben iets Zen-achtigs. Ze maken het leven lichter. Door de mogelijkheid van het nutteloze tot het eind toe open te houden, wordt zelfs de dood wat meer aanvaardbaar. Stop making sense! `De zinloze vraag […]

Lees de rest

Heimwee naar het heden

‘Als velen heb ik geregeld over het eindexamen gedroomd. Maar 
de meest sprekende droom was toch wel deze: ik stond voor de deur 
van de school en daar werden door een pater boeken en schriften uitgedeeld. Onderwijs als een vorm van charitas. Die andere wereld was 
wat de Concertgebouwbuurt heette. Een paar van mijn beste […]

Lees de rest

De desinteresse van de toeristische blik

‘Vandaag heb ik nogmaals mijn kennis 
van Venetië uitgebreid door mij een 
plattegrond aan te schaffen. Toen ik 
die enigermate had bestudeerd 
beklom ik de San Marco-toren, waar 
zich een uniek panorama voor onze 
blik ontrolt. Het was ongeveer twaalf 
uur in de middag en volop zon, zodat 
ik zonder verrekijker zowel wat dichtbij 
als […]

Lees de rest

Het landschap, voorbij het landschap

‘Het in- of zelfs aanroepen van canon en identiteit heeft door alle nationaal- en regionaal-essentialistische bombast en bombarie van de laatste tijd, 
en door al die ‘zoektochten naar de identiteit van .. .’ iets potsierlijks gekregen, iets opdringerigs zelfs. Misschien moesten we het c- en het i-woord voorlopig maar even niet meer gebruiken. We kunnen […]

Lees de rest

Hoe het landschap bezield werd

Bericht bekijken ‘Water en woudland, meer en stad – zij zijn de levenstekenen van een karakter, dat 
onder de tegenstellingen van uitwendige en inwendige strijd is geboren en die tegenstellingen nog altijd in zich ervaart; zij zijn onvervangbaar en onverplaatsbaar in hun 
eigenaardigheid en eenvoud, en als zodanig de aanwijzers van een grote traditie. Wie […]

Lees de rest

Jonger dan gisteren

In de zomer van 1966 was ik voor het eerst in Rome. Vorige week was ik er weer.  Ietsje ouder dan toen, maar toch ook jonger dan gisteren. De tijd vliegt maar keert soms ook op zijn vroegere schreden terug, waardoor alles in een ander licht komt te staan. Toen ik jaren geleden een rondreis […]

Lees de rest

Ik droomde dat ik Augustinus zag

Als Augustinus, een van de meest invloedrijke theologen en filosofen van het christendom, in onze tijd zou terugkeren, zou hij waarschijnlijk de complexiteit en diversiteit van onze moderne samenleving observeren en zich afvragen hoe deze zich verhoudt tot zijn eigen ideeën en geschriften. Een van de belangrijkste concepten van Augustinus was zijn theologie van de […]

Lees de rest

De deconstructie van de tijd

Grote schrijvers verlieten hun geboortegrond om vervolgens een web van goud te spinnen uit hun eigen herinneringen aan hun geboortegrond. Neem James Joyce, die wegtrok uit Ierland maar zijn leven lang over Dublin bleef schrijven. Indrukken uit de vroegste jeugd 
vormen in het algemeen een 
schatkamer voor schrijvers en dichters. In A la recherche du […]

Lees de rest

ChatGPT als de taalmachine van Tinguely

Natuurlijk kan ik dat voor u doen! Hier is een tekst geschreven op de wijze zoals de taalmachine van Tinguely dat zou doen: Met een klinkend kabaal kwam de taalmachine van Tinguely tot leven. Hij begon onmiddellijk woorden en zinnen uit te spuwen in een stroom van klank en betekenis. Zijn mechanische brein zoemde en […]

Lees de rest

De transformatie van het tijdsbesef

Mijn vroege psychose in 1966, toen ik achttien jaar was, heeft mijn leven veranderd. Als ik na een halve eeuw de balans opmaak van wat die verandering mij heeft opgeleverd, dan zie ik een gemengd beeld met veel lichtpartijen maar ook schaduwkanten. Zo’n zestien jaar na mijn opname bleef ik last houden van een soort […]

Lees de rest

Poetin & de hooligans

‘Laatst was ik in Friesland op een begrafenis. De overledene had als wens uitgesproken dat zijn Friese paradijsje niet aan een Fries zou worden verkocht. Hij was bang dat dan alle vogels die hij op en rond zijn domein verzameld had, geen rustplaats meer zouden kunnen vinden, omdat door die nieuwe eigenaar zijn jarenlang opgebouwde […]

Lees de rest

De black box van het brein

‘Maar als Jim of Stephen het over het heelal hadden, bedoelden ze er het abstracte kwantumuniversum mee, doordrenkt van onzekerheid, met alle mogelijke geschiedenissen die als het ware bovenop elkaar gestapeld waren.’ Aldus Thomas Hertog in zijn recent verschenen, fascinerende boek Het ontstaan van de tijd. Mijn reis met Stephan Hawking voorbij de oerknal (2023). Het […]

Lees de rest

Goldstein en de kracht van het leven

Ik heb me altijd verbaasd over het simpele feit dat elke boom in de vorm van een boom groeit. Sterker nog, als je een groepje bomen bij elkaar ziet staan in een open landschap dan zie je altijd een doorlopende contourlijn die het geheel omsluit.  Niet eerst een hoge boom en dan een lage en […]

Lees de rest

Boodschappers in de waan

‘Zo geeft Huub Mous een mooie beschrijving van hoe hij overstroomde van de inzichten waar iedereen bekend mee moest worden – om te beginnen de paus. Dit begon bij Mous met een intens ervaringsproces of post-puberale identiteitscrisis waarin religie en Mous’ plaats in de wereld ter discussie stonden. Tijdens een verblijf in een klooster kreeg […]

Lees de rest

De jeugd van na de oorlog

‘De jeugd van tegenwoordig,’ is een zegswijze die pas na de oorlog is ontstaan. Als je de oorlog niet had meegemaakt, dan was dat een probleem, niet alleen voor degenen die de oorlogsjaren wèl hadden beleefd, maar vooral voor degenen die er geen weet van hadden. Sterker nog, die moesten er niets van weten. Hun […]

Lees de rest