Ik heb altijd gemeend dat ik over telekinetische gaven beschik. Er zijn momenten in mijn leven geweest, dat ik stellig de indruk had dat ik op afstand krachten kon uitoefenen over de materie. Het kan natuurlijk aan een uitzonderlijke en tijdelijke geestestoestand gelegen hebben, maar dat neemt niet weg dat ik verschijnselen heb meegemaakt die […]

Het verstand heeft volgens Spinoza het vermogen om in laatste instantie waarheid van onwaarheid te kunnen onderscheiden. Met andere woorden, als ik zag ‘het regent’ met de bedoeling de waarheid te spreken, dan regent het. Maar wat zou er aan de hand zijn, als mocht blijken, dat ik droom, terwijl ik denk dat ik wakker […]

Het is een gemeenplaats om te zeggen dat de grenzen tussen het gezond verstand en de waanzin vaak flinterdun zijn. Neem nou de levens van Hitler en Wittgenstein – de twee klasgenoten op de lagere school in Linz. Zij vormen elkaars spiegelbeeld. Wat bij de een ontaardde in de horror van de waanzin, leidde bij […]

‘De term ‘double bind‘ werd voor het eerst gebruikt door de Amerikaanse antropoloog Gregory Bateson en zijn collegae in hun uiteenzettingen over de complexiteit van de communicatie met betrekking tot schizofrenie. Bateson maakte duidelijk dat dergelijke complexiteiten ook onder normale omstandigheden bestaan, vooral bij “het spel, humor, in gedichten, rituelen en fictie.” Hun bevindingen waren […]

Vijftien jaar geleden alweer. We schrijven 2006. Op mijn werk was de pleuris uitgebroken. In april had ik uit betrouwbare bron vernomen, dat het nieuwe bestuur van het Frysk Festival mij een ‘sta in de weg’ vond. ‘Die Mous van Keunstwurk zit daar al meer dan 25 jaar en houdt alles tegen’, zo werd er […]

Gisteren ben ik begonnen in Minima Moralia (1951) van Theodor W. Adorno. Een boek waarvan wel eens gezegd wordt dat je het gelezen moet hebben. De heruitgave van uitgeverij Vantilt ziet er prachtig uit. Ik heb het niet zo op Adorno. Ik heb hem altijd een wat elitaire bal gevonden, een cultuurpessimist in optima forma. […]

In de zomer van 1887 werkte Van Gogh veel in Asnières, een voorstadje van Parijs niet ver van zijn huis in Montmartre. Hij schilderde daar de spoorbrug en het Restaurant de la Sirène. Ik ben er nooit geweest, maar ik heb me voorgenomen om er ooit nog eens naar toe te gaan, als ik in […]

Ruim zeven eeuwen geleden beklom Petrarca de Mont Ventoux. Hij was de eerste moderne mens – zo wordt wel eens beweerd – die een berg beklom om de schoonheid van het landschap te beschrijven. Maar in het verslag van zijn tocht kom je het landschap nauwelijks tegen. Vergezichten in die tijd hebben een aardse schoonheid, […]

In haar boek Le paradigme de l’art contemporain (2014) probeert de kunstsociologie Nathalie Heinrich het paradigma van de hedendaagse kunst te verwoorden. Daarbij maakt zij onderscheid tussen de ‘academische kunst’ die  verschilt van de ‘moderne kunst’, die op zijn beurt zich onderscheidt van van de ‘hedendaagse kunst’. Die laatste paradigma-wisseling zou je de ‘conceptualisering’ van de kunst […]

Alfred Schmidt, 9 november, ets, 1989. Teksten, die ik ooit geschreven heb, roepen bij het herlezen bij mij herinneringen op die met alle fijnheid zoals de feiten waren de werkelijkheid doen herleven. Deze tekst schreef ik ooit eerder, maar door hem te herlezen komen de feiten pregnanter dan ooit in mijn geheugen terug. Herinneren is […]

Het begrip ‘Friese identiteit’ wordt doorgaans benoemd als een verzameling van kenmerken die betrekking hebben op de eigen taal, het gezamenlijke culturele erfgoed, een gevoel van lotsverbondenheid en tenslotte de kwaliteiten van het Friese landschap. Identiteit wordt zo algauw als een ideaaltype beschouwd dat weliswaar dynamische trekken vertoont, maar toch vooral het karakter heeft van […]

Huub Mous (1947) kaam tweintich jier lyn nei Fryslân ta. In wike nei’t er yn Amsterdam as keunsthistoarikus ôfstudearre wie, sollisitearre hy by de Fryske Kultuerried. Fjirtjin dagen letter wied er dêr oannommen as stêfmeiwurker foar byldzjende keunst. ‘Belangrijke dingen in je leven beslis je vaak in korte tijd. Het was niet een bewuste keus […]

Op 6 oktober 1945 werd de stichting Fryske Kultuerried opgericht als eerste gewestelijk cultureel orgaan. De plannen daartoe waren al gesmeed tijdens de laatste oorlogsjaren. In een cultuurrapport van de Friese beweging, dat in 1943 was opgesteld, werd gepleit voor de instelling van een Friese cultuurraad met commissies voor muziek, zang, schilderkunst en beeldhouwkunst, literatuur, […]