Hans Kraan (rechts) en ik, 1961 (zie: Klassenfoto) ‘Ik heb inmiddels wel wat biografische gegevens over Ben Hemelsoet bij elkaar geharkt, maar misschien is dat wat mosterd na de maaltijd nu je boek af is. Ik heb ook een en ander proberen te reconstrueren i.v.m. de ontmoeting van Ben en Gerard Reve. Ben heeft mij […]
Op 28 augustus 1963 hield Martin Luther King zijn beroemde rede aan het einde van de zogeheten ‘Mars naar Washington’. Bij deze gelegenheid sprak King de gevleugelde woorden ‘I have a dream.’ Bob Dylan en Joan Baez zongen onder meer When the ship comes in en Only a pawn in their game. Soms zie je beelden […]
Lomanstraat Amsterdam (foto: Nard Loonen) Ik kwam laatst langs de Lomanstraat; ik dacht: wat is hij smal geworden, haast dichtgegroeid, en met een orde die hem misstaat. Maar nee, ik kon me niet vergissen. Hier had jij niets meer mee van doen: hij moest wel zo versmallen, toen hij jou ging missen. Het huis ben […]
‘Omschrijving van de cursus: een vrije opeenvolging van open situaties. Goede vibraties zijn in hoge mate relevant. Exploratie van de Innerlijke Ruimte, deconditionering van de menselijke ro bot, betekenis van psychochemicaliën, en de transformatie van de Westeuropese mens. Bronnen-materiaal: Artaud, Zimmer, Gurdieff, W. Reich, K. Marx, gnostische, Tantrische en Soefi-teksten, autobiografische beschrijvingen van krankzinnigheid en extatische […]
‘Nu de Friezen het plan hebben twee dijken naar Ameland te leggen, wil ik hier iets over zeggen. Het “Grote Waddenplan” schijnt door de Provinciale Staten van Friesland enthousiast te zijn ontvangen. Laten nu alle mensen, jong en oud, die het belang van het behoud van het Waddengebied, zoals dat nu is, inzien, grootscheeps in […]
Niet voor niets hadden veel nieuwe kunstbewegingen rond 1960 een naam die direct aan het begrip tijd gerelateerd was: Nu, Fluxus of anders wel een naam die refereerde aan het begrip leegte: Nul, Zero, Niets… Er waaide in die tijd een nieuwe wind door Europa en ook de kunst werd bevangen door een nieuw élan. […]
‘Met zijn voorkeur voor de Griekse en Romeinse godenwereld zet hij zich af tegen de christelijke denkwereld. Hij pleit impliciet voor meer magische, prechirstelijk denk- en handelwijzen. Vestdijk is eerder een magiër dan een wetenschapper.’ In deze zin van Kees ’t Hart, op pagina 250 van de brievenroman De Toetssteen, die hij onlangs samen met […]
Het fenomeen ‘heks’ dook op in de marge van de Middeleeuwse maatschappij, in een tijd toen die samenleving met veel menselijke ellende werd geconfronteerd. Het was de tijd ook dat alchimisten op zoek gingen naar een elixer dat een lang leven zou kunnen garanderen en een onfeilbaar middel zou zijn tegen alle denkbare ziektes en […]
‘Op het Rooms-katholiek Pastoraal Concilie wilde men Guevara heilig verklaren en tijdens de Assemblée van de Wereldraad in Uppsala hing zijn foto op de tentoonstelling: ‘De kerk in de wereld’. Belangrijker dan op deze manier de hoop zoals die door een agnosticus werd vertolkt te kerstenen, lijkt het mij om, net als hij, een […]
Ongetwijfeld schreef Presser in de oorlog een dagboekroman, maar ik vraag me af of Homo submersus zoals het nu voor ons ligt, niet een la ter bijgewerkte versie daarvan kan zijn. Net als ’De nacht der Girondijnen’ over Westerbork kan de ze versie gefungeerd hebben als aanloop naar ’Ondergang’ en geschreven zijn met de kennis die hij […]
‘Ter Braak spreekt over het toelaten der relative- rende doodsgedachte in ons denken. Van Duinkerken consta teert: “Onderwijl moffelt hij handig het andere element weg, dat geenszins nihiliseert, doch veroorzaakt: het onto logische element .. , hij zwijgt onderwijl over de psychologische onmogelijkheid om een ‘absoluterende zijnsgedachte’ uit te bannen.“ Dat is orakeltaal, gesproken uit de behoefte om […]
Hoe is het ooit zo ver kunnen komen en waarom was het juist Nederland waar het progressieve katholicisme in de jaren zestig als eerste ten onder ging? Die vraag wordt vaak gesteld maar zelden beantwoord. Eerlijk gezegd weet ik zelf ook het antwoord op die vraag niet. Tenminste, niet precies. Ik erger me wel eens […]
‘ En zoals ware wetenschap uit de verschijnselen opklimt tot de in hen wonende orde, om met de kennis van die orde gewapend, edeler dieren, edeler bloemen, edeler vruchten te kweken, die uitsteken boven hetgeen de natuur vanzelf voortbrengt, zo ook is het de roeping van de kunst, om niet alleen het zichtbare en hoorbare waar […]
In de laatste twee jaar van mijn tijd op het Ignatiuscollege – ik spreek over het midden van de jaren zestig – kreeg ik Latijn van pater Lorié S.J. Hij gaf ook godsdienstles. Zelf was Lorié zeer geïnteresseerd in het denken van Augustinus. Voor belangstellende leerlingen gaf hij woensdagmiddag na schooltijd een extra uur les. […]
Kristallnacht, the day after, Berlijn 10 november 1938 Hoe kon het gebeuren dat enkele decennia geleden zoveel mensen in zo korte tijd hun menselijkheid verloren? En hoe zou dat nu opnieuw kunnen gebeuren? Maar belangrijker nog: hoe moet het zijn geweest om slachtoffer te zijn van de Holocaust? Hoe is het om je ‘mens-zijn’ volledig […]
‘Levend van wortels, bessen en een beetje visserij en jacht kenden zij het geloof dat de aarde aan het verouderen was, en daarom in een kosmische catastrofe vernieuwd moest worden. Vallende sterren en aardbevingen zouden de tekenen zijn van het laatste der dagen. Zo nu en dan stond er een ziener op, die in trance […]