‘Het gebouw waar GGZ Noord-Holland Noord zich nu in vestigt kent een lange geschiedenis. Het begon in 1927 toen de Congregatie van de Broeders van Onze Lieve Vrouwe van Lourdes de landerijen van het voormalige landgoed IJpensteijn grond kochten. Zij bouwden hier tussen 1928 en 1940 de St Willibrordusstichting voor mensen met een geestesziekte. In […]
Castilië is het land van kastelen. Voor een Spanjaard in de zestiende eeuw was het dan ook geen vreemde gedachte om de menselijke ziel als een kasteel op te vatten. De ziel is een innerlijke burcht. Binnenin zit God en in de buitenste vertrekken heerst de duivel. Ieder mens wordt door centrifugale krachten weggedreven van […]
De vervoering is het snijpunt van idealisering en sublimering en op dat kruispunt vindt de omvorming van de zinnelijke aandriften plaats die zich verder kan ontwikkelen in adoratie en aanbidding. En wat is de hoofse liefde anders dan een cultivering van deze adoratie? ‘Wat is ze anders dan de aanbidding van de Dame, die verheven […]
‘De Rooms-Katholieke Kerk heeft heiligen tegen alle pla gen. Zo is er St. Titus tegen vrijdenkers, St. Notker (de naam zegt het al) tegen stotteren, St. Goarius tegen draaikolken, St. Hilaire van Poitiers tegen onwettige kinderen, St Vitus tegen door de wekker heen slapen, St. Cristofoor tegen boze dromen, St Benedictus tegen het breken van borden […]
In 1966 trad Gerard Reve toe tot de Katholieke Kerk, midden in een periode waarin katholiek Nederland zich snel evolueerde en uiteindelijk ook veel terrein moest prijsgeven. De terugloop had niet alleen te maken met een snel veranderende maatschappij, waarin voor het Rijke Roomse Leven van weleer weinig plaats meer was. Het was primair een […]
Toen de tijd vervuld was had God lang genoeg iets voor ons gedaan. Hij zette zich zelf op het spel, hij maakte zich afhankelijk van ons en identificeerde zich met het niet-identieke. Nú is het tijd iets voor God te doen. Met die cryptische woorden besloot de theologe Dorothee Solle haar boek Plaatsbekleding, een hoofdstuk […]
‘Eigenlijk zie je op die afstandsfoto wel het hele dorp – het telt maar een huis of zeven, en bevat omtrent 27 inwoners. Het is het Koninkrijk Gods, vooral ’s avonds om een uur of negen met een zachtrode zon dicht boven de horizon, de mensen in hun achtertuin aan de tochtsloot, breiend of de […]
De Kerk verkondigt haar leer letterlijk, en het ligt aan het geestelijk niveau van de zielen of die haar letterlijk, allegorisch dan wel als een ondoorgrondelijk mysterie wensen op te vatten. Die Kerk is niet achterlijk, al denkt de tegenstander dat zij net zo imbeciel is als hij zelf. Aldus Gerard Reve in zijn verhaal […]
Het kan zijn omdat ik van kinds af aan behept met hoogtevrees, maar als ik lang in een diepte staar dan word ik bevangen door duizeligheid. En toch, het is juist de fascinatie voor de diepte die maakt dat ik blijf kijken, zoals ik altijd een onbedwingbare neiging heb om – waar ik ook ben […]
‘Als er ooit een geschiedenis van nieuw-rechts populisme wordt geschreven, dan mag daarin de grootste invloed niet ontbreken: Gerard Reve. De taal van de huidige politieke revolte is doordrenkt van reviaanse ironie – het half ironisch, half serieus sarren van die brave progressieve weldenkenden met hun humorloze bedilzucht en morele zelfgenoegzaamheid. „Ze moesten een brandende […]
Waar ligt de grens tussen geloof in God en een affectieve illusie. Of sterker nog, tussen een tranceachtige mystieke ervaring en een ontsporing van de geest? Of is er geen grens tussen beide domeinen? Is de mystieke ervaring volledig te herleiden tot de seksuele drift, die geen sublimatie heeft kunnen vinden in een meer werelds […]
Ik kwam hem tegen toen de dag aanbrak. Godzelf, niet ver van hier. Hij leek het wrak van wat Hij was geweest: noodlottig puilde “De toekomst der Religie“ uit zijn zak. A. Roland Holst, God zelf aan lager wal, 1949. In 1947 – een jaar voordat Rümke zijn spraakmakende rede in Londen hield – […]
‘Ik herinner mij dat ik op zekere dag, zoals gebruikelijk van een oude krant, een gestoomde bokking zat te eten. Vermoedelijk omdat op dat ogenblik het probleem waar mede ik mij zo hardnekkig had bezig gehouden, verder van me verwijderd was dan ooit, viel mij opeens de oplossing in. Ik zat reeds met het schillemesje en […]
In de biografie van Nop Maas, waarvan tot nog toe twee delen zijn verschenen, komt de katholieke theologie – die Reve zelf na aan het hart lag – is zijn algemeenheid nauwelijks aan de orde. Dat gemis manifesteert zich met name als het gaat om de ontwikkeling van de zogeheten ‘nouvelle theologie’, die in Frankrijk […]
‘Het Latijn en de priesterkleding verdwenen; de bloeitijd van de Kerk viel in ongenade; met beroep op de zogeheten authentieke ‘oerkerk’ van de eerste eeuwen werden de Middeleeuwen als repressief gebrandmerkt; schaamte- en schuldgevoelens, voortaan onnatuurlijk geheten, hinderden de spontane groei en stonden het geluk in de weg; woorden als biechtspiegel, boete, versterving, wereldafzwering raakten […]
Laatst nam ik deel aan een of ander mal forum, in Sneek, je weet weI, over literatuur, moraal en religie. Na afloop gingen we nazitten bij de dominee, in een riant huis; met een man of 35, of 40, verdeeld over twee zeer grote kamers. Toen ik mij van de ene kamer naar de andere […]