(foto’s: Jurjen K. van der Hoek)

Het was een volle bak gisteren in Tjepkema’s molen in Heerenveen waar de presentatie plaatsvond van het boek Sies Bleeker, libje yn liende tiid over Sies Bleeker, uitgegeven door uitgeverij Perio van Willem Winters. Een prachtig boekje met een indringend interview dat Eeltsje Hettinga vorig jaar met Sies heeft gehad, en met een tekst van Willem Winters die Sies al van jongs af aan  gekend, een caleidoscopisch overzicht van leven en werk van deze eigenzinnige kunstenaar, aangevuld mat tal van persoonlijke aantekeningen en anekdotes. De molen was te klein om alle genodigden een plaats te bieden. Daarom was er buiten een tent opgesteld met een geluidsinstallatie. Er waren kunstenaars, architecten, maar ook allerlei mensen die ik niet kende, maar die Sies wellicht goed hebben gekend. Tegenover deze molen is Sies geboren. Dat was in 1941. In de smalle straatjes rondom de molen hangt nog de sfeer van die tijd. Eerlijk gezegd heb ik nooit geweten dat er in Heerenveen een molen staat. Wel een beetje naïef natuurlijk, want je kunt hem al zien vanuit de trein. Tegenover die molen had de vader van Sies een schoenmakerij. Zo kende de jonge Sies al vroeg alle inwoners van Heerenveen door de schoenen die zij droegen.

Het is een heel mooi boekje geworden. Het mooiste vond ik nog de foto waar Sies op staat samen met Willen Winters en Thom Mercuur. Hij is genomen op de Documenta van Kassel in 1968. Hylke Wierda staat er niet op, want hij heeft de foto genomen. Willem Winters schrijft hierover onder meer het volgende:

‘Sies, Hylke, Thom en ik besloten in 1968 naar 4de Documenta in Kassel te gaan. Met Thom’s lelijke eend gingen we op stap. Vlak voor de 
grens kwam Thom tot de ontdekking dat hij zijn paspoort niet bij zich had. Dat gaf problemen bij de douane. Na eindeloos veel gepraat kreeg 
Thom voor het elkaar, een tijdelijk document. 
Op die Documenta zagen we 
grensverleggende kunst, kunst die 
het kunstbegrip ter discussie stelde. 
Het meest enerverend vond ik de 
constructie van Klaus Geldmacher & 
Francesco Mariotti, een stalen kubus 
die van uitvergrote Meccanodelen 
gemaakt leek. Werd het ’s avonds donker dan klommen 
twee gitaristen in het bouwsel 
en speelden keiharde pop. De honderden lampen in het ding reageerden hierop. Resultaat een machtige 
geluids- en lichtshow.’

v.l.n.r.: Sies Bleeker, Willem Winters en Thom Mercuur, Documenta IV, Kassel, 1968. (foto: Hylke Wierda)

Eeltsje Hettigna sprak over ‘de Heerenveense school’. Maar wat was dat? Wat was het geheim van al die eigenzinnige talenten in die kleine biotoop van ‘het Friese Haagje’. Het waren de jaren zestig, toen de Friese ruimte met zijn open horizon opeens openbrak naar de grote wereld. Het dorp werd een kosmopolis. Sies was een Fries. Hij sprak ook Fries. En toch had hij iets wat ik nooit goed kon rijmen met Friesland en de Friezen. Die grandeur van hem, die bravoure, dat grote gebaar, dat absolute geloof in de kunst.  Maar misschien ligt dat ook wel aan mijn eenzijdige beeld van de Friezen. Gekoesterde miskenning kende Sies niet. Hij wist wie hij was en liet dat ook graag aan anderen weten. Eigenzinnig, scherpzinnig, zelfverzekerd en vooral trots. Act local, think global, dat deed Sies al voordat die woorden waar ook ter wereld bekend waren. Hij liet de geest waaien in zijn eigen domein. Als was hij – zoals Eeltsje Hettinga het noemde – ‘een New Yorker in Heerenveen.’

***

De uitgave Sies Bleeker, libje yn liende tiid is te bstellen bij Uitgeverij Perio, Willem Winters, 
Beethovenstraat 51, 8916 GE Leeuwarden 
058 – 215 37 73, Email: w.winters@chello.nl.