Ik las vanochtend in de Volkskrant een recensie van het boek ‘Gefascineerd door het ergste.’ van Florian Zeller. Zeller is een Franse romancier die voortborduurt op de stijl en thematiek van Michel Houellebecq. In zijn nieuwste boek wordt een bezoek aan het hedendaagse Egypte beschreven, zoals ook Gustave Flaubert 150 jaar geleden dit islamitische land heeft bezocht. De verschillen blijken opmerkelijk. Zoals Flaubert destijds een seksueel eldorado aantrof, zo stuit de hedendaagse romancier op een seksuele woestijn. Het verhaal gaat over de botsing tussen islam en het vrije westen, maar ook over de toekomst van de roman die bedreigd wordt door de islamitische terreur die zich steeds meer richt op de westerse, seksuele moraal.

Het schijnt een moralistisch boek te zijn dat eindigt met een moord op de auteur door een moslimfundamentalist. In Europa – waar in werkelijkheid al een kunstenaar door een islamitische extremist is vermoord – zal uiteindelijk geheel door de islam veroverd worden, zo luidt de conclusie van dit boek. Christenen zullen uitwijken naar Amerika en de laatste dagen van de roman zijn inmiddels geteld. Fransen kunnen het altijd zo kort en bondig samenvatten. Eén ding heeft dit boek in ieder geval wel bereikt. Het zal bestlist een bestseller worden.

Ik heb ‘Gefascineerd door het ergste’ nog niet gelezen. Wat me vooral interesseert is de grote verandering die de wederzijdse beeldvorming tussen de islam en Europa in 150 jaar tijd heeft ondergaan. Zeller benadrukt dat de seksuele moraal in de islamitische wereld volledig is beknot door het opkomend fundamentalisme. Wat onbesproken blijft is dat de islamitische wereld in de negentiende eeuw nog een zeer hoge dunk had van Europa. Parijs was in die tijd een toonbeeld van beschaving. Het was een wellustige metropool, die gefascineerd was door de exotische wereld van de islam, maar tegelijk in de islamitische wereld veel respect afdwong. Karen Armstrong heeft er vaak op gewezen, dat Europa dat respect in 150 jaar tijd volledig heeft verspeeld. Ook daar zou eens een roman over geschreven moeten worden. Het wordt dan alleen geen bestseller, vrees ik.