Archief

Archief voor januari, 2010

Rots in tijden van ontzuiling

“Een van de meest hoopvolle verschijnselen van deze tijd is het zoeken 
allerwegen naar fundering van ons waarachtig mens zijn. De Kerk 
volgt met intense belangstelling de ontwikkeling der antropologische 
bezinning in de wijsbegeerte, in de psychologie, in de psychiatrie en in 
de pedagogie. De Kerk kan daarbij niet de houding van de ‘beata 
possidens’ […]

Lees de rest

God en de vooruitgang

Sinds de crisis worden er meer kroketten en bitterballen verkocht, zo las ik vanochtend in de Volkskrant. In zijn artikel Een controlefreak heeft geen vooruitgang nodig gaat Peter Giesen in op de mechanismen in het gedrag van de mens die er opgericht zijn om het verlies aan controle te compenseren. Hij baseert zich daarbij op […]

Lees de rest

Persoon en persona

  In het verlengde daarvan wordt de kunstenaar niet ver
eenzelvigd met het werk dat hij of zij maakt. Net zoals een 
schrijver niet behoort te worden afgerekend op het gedrag 
van de hoofdpersoon in zijn of haar boek, behoort ook de 
inborst van de kunstenaar niet te worden afgemeten naar de 
thematiek in zijn of […]

Lees de rest

Mein Kampf, de Koran en de Bijbel

’Mein Kampf’ moet op tijdgenoten een verwarrende indruk hebben gemaakt. Deels was het een gelegenheidsgeschrift van een volkse nationalist en racist, waarin afgerekend werd met iedereen die de auteur niet zinde, de Joden voorop. Deels was het ook een programmatisch geschrift dat zijn woorden van haat tegen de Joden, de communisten en de ’niet-arische’ volkeren […]

Lees de rest

Autonome kunst bestaat niet

End november vorig jaar vroeg Toos Arends mij of ik een debat wilde leiden over ‘zin en onzin van gemeenschapskunst’. Het Fries Museum had hiertoe het initiatief genomen na de discussie die was ontstaan over het GROOT MONUMENT van Martijn Engelbregt, waartoe zij zelf de opdracht had gegeven. In die discussie heb ik overigens zelf […]

Lees de rest

Riemersma en Reve

“Hebt u de vertaling van ‘Fabryk’ van Trinus Riemersma al gelezen?” – “Nee gelezen heb ik hem niet, verdomme, dat is een schandaal, want ik heb die hier liggen. Ik moet het eigenlijk lezen, zeker nu mijn kunstbroeder zo is aangevallen in zijn dorpje. “ – “Wat was uw indruk van Riemersma?’- “ Nou ik […]

Lees de rest

De Sartre van Sneek

In “opjefte”, it seksuéle? Jawis, mar dêr 
hoech ik, as skriuwer, gjin spuontsjes ûnder to 
stekken, dêr hawwe wy dominy’s, pastoars, dok
ters, maetskiplike wurkers, N.V.S.H.’s foar, en G. K. 
van het Reve: “Het past de mens, de erotiek met 
heilige schroom tegemoet te treden, want de 
seksualiteit is, wat allerlei zich vooruitstrevend 
noemende mensen ook […]

Lees de rest

De filosoof zonder geloof

De vonken sprongen er vanaf gisteravond, toen de Sloveense filosoof Slavoj Žižek in het programma Tegenlicht zowat een uur lang aan het woord werd gelaten. Hij werd geconfronteerd met uitspraken van  deskundigen die in eerdere uitzendingen van Tegenlicht aan het woord waren geweest. Staande in een arena van videoschermen reageerde Žižek op kwesties als de […]

Lees de rest

De gesloten Friese literatuurhistorie

De smaerlappen (1963) van Anne Wadman is samen met Fabryk (1964) van Trinus Riemersna misschien wel de bekendste Friese roman van na de oorlog, in ieder geval de meest spraakmakende. Wadman zelf heeft dat nooit begrepen, zoals hij in een interview met Babs Gezelle Meerburg in 1983 meedeelde. Fabryk van Riemersma was volgens hem vernieuwender, […]

Lees de rest

Antifries avant a lettre

‘Een eerste aflevering van het “maandblad voor letteren” Antifries verscheen in juni. In zijn voorwoord komt redakteur P. Bergmans met als voornaamste kriterium: ”het gebruik 
van de Friese taal dient in geen enkel opzicht een reden van waardering te zijn. Taal is middel, geen doel in zich
zelf. Dat handhaving van normen zoals deze ten koste […]

Lees de rest

Wadmans afscheid van domineesland

‘Eigenlijk ontstellend vreemd dat een mens zo ongemerkt er toe komt om in oorlogsbeelden te denken. Het wordt steeds meer vanzelfsprekend, ik geloof dat wij het zouden afleggen tegen verveling als het morgen vrede was. En die wij, dat zijn dat dezelfde mensen die drie jaar geleden nog een gebroken geweertje op de jas hadden […]

Lees de rest

Anne Wadman en Gerard Reve

‘Bepaalde dingen uit Fioele en Faem heb ik teruggevonden in het zeer omstreden verhaal ‘De avonden’ van de Hollandse schrijver Simon van het Reve. Dit wat betreft het geestelijke klimaat. Zonder de vergelijking verder door te willen trekken en zonder al teveel verplichtingen van een stroming.’ Aldus Anne Wadman in een lezing over zijn debuutroman […]

Lees de rest

Vijftig jaar na dato

Een van de misleidende ideeën die de geschiedenis kan oproepen is de onvermijdelijkheid der dingen. Alles moet gebeuren, omdat het gebeuren moet. Als je alles weet, kun je niet alleen alles begrijpen, maar ook inzien dat het niet anders had gekund. We zijn geneigd de geschiedenis op te vatten als een natuurkundig fenomeen, zoiets als […]

Lees de rest

Oudewijvensfeer

Waar is de man die zegt dat Albertina Soepboer een oud wijf is, Tsead Bruinja  een Jezuïet, Cornelis van der Wal een klootzak, Abe de Vries een lul. Wie durft dat? Hij 
zou gestenigd worden. Ik denk wel eens dat de Ensafh hierin een 
verheven taak heeft, nl. het zuiveren van de oudewijvensfeer die bij […]

Lees de rest

De Moffenfontein van Leeuwarden (2)

Gerard van der Lom was overigens niet de eerste de beste. In datzelfde jaar 1922 realiseerde hij het marinemonument in Den Helder, ter nagedachtenis van de Eerste Wereldoorlog. Het is een opvallend groot gedenkteken in de vorm van een obeliskachtige gedenknaald die enige gelijkenis vertoont met het Nationaal Monument op de Dam, dat in de […]

Lees de rest