Silvia is still going strong

Deze foto kreeg ik gisteren toegestuurd van Silvia Steiger. Hij is vorige week woensdag genomen in haar atelier in de Marnixstraat in Amsterdam. Wij zijn druk aan het overleggen over de spnsorwerving voor de tentoonstelling van Silvia in het Museum Belvédère. Dat duurt nog eventjes, maar er zijn wel muntjes nodig, want er moet natuurlijk een mooie catalogus komen. Silvia zit links op de foto, die met een zelfontspanner is gemaakt. Rechts zit Ilse de Haan. Zij was ooit bestuurslid van de SVBK, de Stichting Vrouwen in de Beeldende Kunst. Dat was een belangenvereniging in de tijd van de vrouwenemancipatie. Helemaal jaren zeventig. De club werd in 1995 opgeheven.

Ik kan me nog  herinneren dat in die tijd tijd heb deelgenomen aan een forumdiscussie in de Beurs in Leeuwarden over vrouwen in de beeldende kunst. Ik citeerde toen de spraakmakende woorden van Mathe Röhling: ‘Dat ik een kut heb, heeft niets te maken met dat ik kunstenaar ben.’ Daarmee maakte ik mij destijds niet geliefd bij de vrouwelijke kunstenaars. Maar vorige week konden we het uitstekend met elkaar vinden. Er moet natuurlijk een heel mooi boek komen over Silvia, want dat heeft ze verdiend. Evenals haar toenmalige partner Fritz Rahmann was ze een spraakmakend kunstenaar in het Friesland van de jaren zestig en zeventig. Daarna is ze gewoon doorgegaan met haar werk tot op de dag van vandaag, maar niet in Friesland. Kortom, het wordt hoog tijd voor een totaaloverzicht.

Silvia Steiger en Fritz Rahmann hadden beiden begin zestig hun kunstopleiding gevolgd aan de academie in Düsseldorf, dat in die tijd  een belangrijk broeinest was voor de avant-garde. Joseph Beuys volgde hier vrijwel gelijktijdig zijn opleiding, maar ook Gerhard Richter, Sigmar Polke had zijn atelier elders in de stad. Steiger en Rahmann waren bekend met het werk van Gerhard Ucker en Otto Piene en hadden niet alleen en grote informatie-voorsprong, maar ook een andere attitude dan veel van hun Friese collega’s. Friesland trok vanwege het gevoel van leegte, ruimte en vrijheid, dat ze hier aantroffen. Het leven in Friesland had iets exotisch voor hen. Een ongerept, vlak en leeg land waar men melk dronk en witbrood at. In hun optiek heerste hier ook een tolerant klimaat en ze waanden zich ver van de overload aan informatie die eigen was aan de grote stad.

Stadslucht maakt vrij, maar in de jaren zeventig was het de Friese buitenlucht die deze kunstenaars vrijheid verschafte.  ‘Narrenfreiheit’, zoals Silvia Steiger het noemde. Door naar Friesland uit te wijken, namen zij afscheid van hun jeugd. Afscheid ook van het Wirtschaftswunder en de schuld van het naoorlogse Duitsland. Ze waren op zoek naar een nieuw begin dat juist in de onschuld van het Friese tabla rasa voor het grijpen lag. ‘Pas op voor overstekende konijnen’, stond er op een bord voor de deur in Hichtum, waar wietplanten welig groeiden in de tuin zonder dat iemand daar aanstoot aan nam. Ze leken immers sprekend op tomatenplanten.

Het is het vergelijkbaar gevoel van vrijheid in the middle of nowhere dat Gerard Reve met zijn drinkkompanen in Huize het Gras in Greonterp moet hebben ervaren. Silvia Steiger heeft Reve niet gekend, maar het had gekund, zover woonden woonden ze niet van elkaar. Frans Lodewijk Pannekoek kende ze wel. Samen met hem keek Sylvia in de nacht van 20 juli 1969 naar de live-uitzending van de landing op de maan.

Toen ik vorige week bij Sivia op bezoek was, hoorde ik dat de volgende dag Ad van den Berg bij haar op bezoek zou komen. Hij was mijn voorganger bij de Fryske Kultuerried. In 1976 zou hij mevrouw Faber opvolgen als directeur van de Kultuerried. Hij was immers adjunct-directeur. Maar daar stak Moeke Faber persoonlijk een stokje voor. Zo gaat dat in Friesland: ons kent ons. In 1997 mocht ik ook geen directeur van Keunstwurk worden. Achteraf maar goed ook, denk ik nu. Ad van den Berg is overigens daarna nog prima terechtgekomen. Hij werd directeur van de Koninklijke Academie voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch. Hij was het die het werk van Silvia Steiger voor het eerst presenteerde in Kunstcentrum Prinsentuin. Tiden hawwe tiden, no. Maar Silvia is still going strong.

Laat een reactie achter

(verplicht)

(verplicht, wordt nooit weergegeven)