Categorieën

Archief voor wetenschap

Life is (not) a circle game

‘Hier vinden we dan eindelijk het missende element in het raadsel van de ‘Plaats van Tao’. Deze werd ons eerst getoond als een gesloten ruimte, een wereld op zichzelf, die niettemin een altaar wordt genoemd, een offerberg. Deze berg heeft echter zowel een buiten- als een binnenkant. De buitenkant van de berg is als het […]

Lees de rest

Morgen weer verder

Gistermiddag, bij de Nelson Mandela-brug in Arnhem, 13.00 uur Er wordt wel eens beweerd dat het Frans een heldere en logische taal is. Ik heb dat nooit zo goed begrepen. Komt dat omdat Descartes zo helder dacht en daardoor de Franse taal door zijn taalgebruik helder is geworden, of is het zo dat het Frans […]

Lees de rest

Alles of niets

Onlangs las ik een interview met de Amerikaanse psycholoog Dan Wegner. Hij beweert dat de bewuste gedachte en de handeling hun oorsprong vinden in onbewuste processen. “Normaal gesproken’, zo stelt hij, ‘is een gedachte die aan een handeling voorafgaat een goede indicatie dat wij die handeling willen doen. Maar dat blijft een indicatie, een plaatje […]

Lees de rest

Le Roy en de orde uit chaos

‘Ik heb de modellenbouwers van het Institute of Theoretical Biology in Santa Fé eens bezocht, die een instituut vol computers op de top van een heuvel modellen bouwen voor kunstmatig leven, voor evolutie, voor neurale netwerken. Dat bezoek viel me niet mee. Je voelt bij hen een zeker dédain voor het experiment, een vrij oppervlakkige […]

Lees de rest

Als gij niet wordt als kinderen…

‘Overigens, kon je nou niet een betere vraag verzinnen dan “Als je het licht uit doet, waar blijft dan het licht?” Sorry hoor, categorie ” als ik de WC doortrek waar blijft dan mijn peop? Als ik de kraan dichtdraai, waar blijft dan het water? Als ik lobotomie pleeg, waar blijven dan mijn herinneringen?” En […]

Lees de rest

De rok van het universum

‘Een verrassende bijkomstigheid van Einsteins theorie is het effect van zeer heftige gebeurtenissen – van sterexplosies tot een versnelling van het heelal zelf – op het geheel van ruimte en tijd: er treden trillingen in op zoals wanneer er een tik op een drilpudding wordt gegeven. En het zijn die rillingen in de ruimte zelf, […]

Lees de rest

Is God soms het toeval?

  Op 15 mei a.s. verschijnt het nieuwe boek van Vincent Icke, Zwaartekracht bestaat niet. Afgelopen zaterdag stond er een interessant interview in de Volkskrant met deze hoogleraar theoretische sterrenkunde en bijzonder hoogleraar kosmologie. Een paar citaten: ‘Oerknal is om twee redenen fout. Ten eerste omdat het suggereert dat na een ontploffing deeltjes vanuit een […]

Lees de rest

Omweg als methode

‘Waar is tegenwoordig binnen de menswetenschap het grote vergezicht, het adembenemende panorama van veranderingen, zoals Jan Hendrik van den Berg dat eind jaren vijftig nog schetste in zijn prachtige boek Metabletica, of leer der veranderingen. Ik ben geen psychiater en ook geen filosoof, dus ik ga hier ook niemand de les lezen hoe het misschien […]

Lees de rest

The Circle Game

Enige tijd geleden heb ik mij verdiept in een boek dat de ontstaansgeschiedenis behandelt van een wetenschappelijke revolutie die zich onder onze ogen voltrekt. Dit boek, De rand van chaos, over complexe systemen van M. Mitchel Waldrop (1993), heeft niets van doen met wollig holisme of modieus new age denken. Het is keiharde bètawetenschap die […]

Lees de rest

Als in een donkere spiegel

  eze afbeelding stond afgelopen woensdag in de Volkskrant. Het is een voorstelling van de structuur van de ruimte-tijd op de allerkleinste schaal. ‘Volgens Einstein’, zo las ik in het bijschrift,’speelt het universum zich af in vier dimensies, drie ruimte en één tijd. Maar hoe zit het op de allerkleinste schaal? Is ruimtetijd daar nog […]

Lees de rest

Wiskunde en de mystieke ervaring

‘Tegen het einde van de twintigste eeuw verbrak men het taboe op neurofysiologische onderzoek naar aspecten van het bewustzijn. De belangrijkste vraag (Chalmers 1996 ‘The hard question’) is de volgende: “Waar komen de qualia vandaan?” Het begrip qualium kan niet precies gedefinieerd worden, maar drukt uit ‘de ervaring van bijvoorbeeld de kleur blauw, zoals deze […]

Lees de rest

De fabel van de reiziger

  ‘De oosterse fabel van de reiziger die in de woestijn door een roofdier werd verrast, is heel oud. Pogend aan het wilde dier te ontkomen, springt de reiziger in een bron, waar geen water in is; maar op de bodem ziet hij een draak, wachtend 
met open muil om hem te verslinden. En daar […]

Lees de rest

De actualiteit van The Matrix

  ‘Het was waar dat wij bezig waren met het ontwikkelen van test waarmee de reconstructie van geografische origine van een onbekend persoon middels DNA-onderzoek mogelijk zou zijn. Echter, zowel methode als de wetenschappelijke achtergrond was nog niet voldoende uitgekristalliseerd. Ook wisten we nog niet goed hoe wij de resultaten van zo’n onderzoek zouden gaan […]

Lees de rest

De hogere optica van Lacan

Het is een waar verhaal. Ik was vroeg in de twintig, en die tijd wilde ik als jonge intellectueel wanhopig ontsnappen aan de sleur. Ik wilde iets nieuws zien, ik wilde me storten in en of andere praktische bezigheid, iets fysieks op het platteland bijvoorbeeld of op zee. Op een dag voer ik op een […]

Lees de rest

De klank van de Friese taal

In het Frysk Festival van 2006 (dat nooit heeft plaatsgevonden) had een scala van activiteiten zijn beslag moeten krijgen rondom Gerard Reve, nota bene – zo bleek later – in het jaar dat Reve zou overlijden. In veertien kruiswegstaties aan het wandelpad, dat langs de Brekken leidt en via Greonterp in Blauwhuis uitkomt, zou het […]

Lees de rest

Onder professoren

‘Op de dag dat zij moest getuigen voor de rechtbank, werd zij opgenomen voor klachten van psychische aard. Dat vond ik merkwaardig. Mijn timide vraag aan haar man, mijn broer Wim, of er wellicht verband was tussen de zaak Lucia de B. en Arda’s klachten wees hij resoluut van de hand. Maar doordat mijn interesse […]

Lees de rest