De cirkels van de tijd

Deze foto nam ik vorig jaar op het terras van het Peggy Guggenheim Museum in Venetië. Ik heb hem al enige tijd als screensaver op mijn beeldscherm, omdat hij mij – telkens als ik de computer opstart – weer op goede gedachten brengt. Er zijn van die dagen dat ik heimwee heb naar Venetië. Van alle steden in de wereld is Venetië misschien de enige waar je jezelf kunt verliezen in de tijd. Wie hier denkt in een rechte lijn te lopen, moet vaak tot zijn schrik ontdekken, dat hij in cirkels verstrikt is geraakt. Vorig jaar was ik er weer. Twee keer zelfs. Ik had er nooit meer weg moeten gaan.

In zijn boek Venetiës vertelt Paul Morand het verhaal van zijn leven aan de hand van alle bezoeken die hij ooit aan Venetië heeft gebracht. Dat is prachtig om te lezen. De stad wordt een soort plattegrond van de tijd. De tijd staat hier stil of draait in cirkels rond, wie zal het zeggen. Venetië is een labyrint, waarin alles weer terugkeert zoals het altijd geweest is. De stad voelt telkens weer als sterven en geboren worden. Morand voelt zich weduwnaar van Europa, zo laat hij weten in zijn boek. Maar Venetië vat in zijn beperkte ruimte zijn levenstijd op aarde samen… ‘zoals het gesitueerd is te midden van de leegte, tussen het vruchtwater en dat van de Styx.’

Over zijn bezoek aan de stad in 1929 noteert hij het volgende:

‘Enige decorwisselingen: de kleedhokjes van het Lido zijn ontelbaar geworden, de uitdrukking van een sociaal prestige, vergelijkbaar met de loges van de Scala in de tijd van Stendhal. De ijzeren brug bij de Accademia is bekleed met een houten ombouw, in de stijl van Carpaccio of Bellini; het palazzo Franchetti heeft er een gazon bij gekregen. Van het in mijn afwezigheid zo vaak op hun klok slaan, hebben de automaten van de Mercaria, de Mori, helemaal stijve armen gekregen.’

Deze bijzondere autobiografie aan de hand van Venetië schreef Morand enkele jaren voor zijn dood als een soort afscheid van de wereld. Als het dan toch ooit moet, zou ik zo ook wel afscheid willen nemen, al was het maar om in deze dode stad tussen het water opnieuw geboren te kunnen worden. Ik ben in mijn leven in totaal elf keer in Venetië geweest. Elke keer is er bijna niets veranderd. En zo hoort het ook. In oktober ben ik er weer. Voor de twaalfde keer. En weer zal de tijd ronddraaien in cirkels.

Laat een reactie achter

(verplicht)

(verplicht, wordt nooit weergegeven)