Je schrijft dat je soms in verwarring werd gebracht door een plotseling opkomend verlangen naar transcendente. Maar daar voeg ik meteen aan toe dat ‘transcendentie’ voor jou steeds iets anders betekende, en naar ik aanneem nog steeds betekent, dan voor mij. Voor mij was transcendentie steeds een andere kijk op de aardse werkelijkheid en voor […]
Joden staan van oudsher in een ‘juridisch-telekinetische’ verhouding tot de werkelijkheid. Kenmerkend genoeg is ook hun verhouding tot hun god van juridische aard, geregeld door wetten en voorschriften: Mozes, de Talmoed. Nooit ‘gaan zij op’ in hun god; zij staan niet in contact met God, maar in contract met God. Hun grootste wijsgeer Spinoza, filosofeerde […]
Bram de Swaan mocht de spits afbijten met een keynote-lezing van een uur. Het werd grotendeels een samenvatting van zijn laatste boek Compartimenten van vernietiging. Tot slot maakte hij enkele interessante opmerkingen over de actuele situatie in Amerika, die hij – evenals meerdere sprekers na hem – vergeleek met wat er in de jaren dertig […]
In november 1990 presenteerde Wim Bors (1939-2010) zijn videoproject La solitude in de expositieruimte van de Kunstuitleen te Leeuwarden. Filmbeelden en grafische beelden werden gecombineerd met muziek, nu niet meer van Leo Ferré, maar van Simeon ten Holt. Er kwam ook platte, blauw geverfde kist met grafiek uit, genaamd La solitude. Wim had mij gevraagd […]
De geboortegolver doen een indringende leeservaring op met de demoraliserende verwerking va de Tweede Wereldoorlog. Vervolgens word hun in aan aantal romans en non-fictiewerken ingeprent dat de utopie van de jaren zestig, de bevrijding van het menselijke bestaan op alle denkbare niveaus, is mislukt. Bovendien is er dan nog de confrontatie met het ideologische […]
‘Wie met een zucht van verlichting spreekt over ‘het verleden’, vergist zich. Het Europa van Rafael en Goethe heeft met het Europa van nu evenveel te maken als een emmer koeiemelk met de geschifte derrie, die ontstaat als er een scheut azijn in gekwakt wordt. Al hebben wij het zure water weer zo’n beetje democratisch […]
Het vuur zal geduriglijk op het altaar brandende gehouden worden; het zal niet uitgeblust worden. Leviticus 6: 13 Omega. Dat was het einde. Deze jeugdsoos die zijn naam ontleende aan het beroemde boek van Teilhard de Jardin over de bestemming van de evolutie, waar wij allen naar op weg zijn, was voortgekomen uit de ‘achttienjarigen-cursus’ van 1966, […]
‘Enig leedvermaak kwam wel in mij op als de babyboomers in 2019 weer eens werden weggezet als een parasiterende, zelfgenoegzame en opportunistische generatie die de grote problemen van deze tijd heeft miskend dan wel (mede) veroorzaakt. Of was het masochisme? Ik – geboren in september 1957 – behoor volgens de strikte definitie weliswaar niet tot […]
‘Maar het zelfbedrog was zozeer een algemene gewoonte, ja bijna een zedelijke levensvoorwaarde geworden, dat het zelfs tegenwoordig, nu de specifieke inhoud van die leugens toch wel grotendeels vergeten is, toch nog vaak moeilijk valt af te rekenen met het geloof dat de bedrieglijkheid n leugenachtigheid wezenlijke trekken van het Duitse volkskarakter vormen.’ Dat schrijft […]
We leven in een tijd van identity politics, opkomend populisme en nationalisme. Wereldwijd lijkt er sprake van een toenemend verlangen om ergens thuis te horen in een wereld die geen thuishaven meer kent. Maar is het wel goed om toe te geven aan dat verlangen? Nationalisme heb je in soorten en maten. Er bestaat tegenwoordig […]