Gisteravond in het Fries Museum

Zoals de Titanic al meer dan honderd jaar verbonden is met de gedachte aan een snelle ondergang, zo lijkt Venetië het beeld op te roepen van een traag en waardig afscheid van het leven. Sterven in Venetië moet niet moeilijk zijn, want alles loopt daar op zijn eind. Als er niets gebeurt verdwijnt de eeuwenoude […]

Van de week kocht ik bij het antiekwinkeltje aan de Oostergrachtswal in Leeuwarden bovenstaand Mariabeeld. Het is 45 centimeter hoog. Heel wat groter dus dan het Mariabeeld ‘schoenmaat 38’, dat Guus van Bladel ooit schonk aan Gerard Reve en dat de Onze Lieve Vrouw van Lourdes voorstelde. Reve schreef hierover voor het eerst in De […]

Dwalend door Venetië stond ik opeens voor deze arcade. Ik kreeg een vreemd gevoel van déja vu. Was ik hier ooit eerder geweest? Ik kon het me niet herinneren. Toch oogde deze omgeving heel vertrouwd. Alsof ik me er helemaal thuis voelde en één werd met het plaveisel, de stenen en het uitzicht op het […]

(balkon in Venetië, dichtbij de Accademia) Gisteren kwam ik terug uit Venetië. Daar ben ik vier dagen geweest. Ik ben in mijn leven nu in totaal negen keer in Venetië geweest. Elke keer als ik er terugkom is er bijna niets veranderd. Alleen deze keer was het anders dan alle andere keren. Marijke was er […]

In het voorjaar van 1969 heb ik een hoorspel geschreven. Het heette Herinneringen aan Rouen. Eigenlijk was het geen hoorspel, maar een kort verhaal. Ik heb het hardop gelezen en opgenomen op geluidsband, afgewisseld met allerlei muziekfragmenten die ik voornamelijk ontleende aan grammofoonplaat Miles at Berlin, een liveconcert van Miles Davis in Berlijn. Het was […]

In de eerste decennia na de oorlog werd alom gezocht naar een ‘goddeloze God’ en een ’seculiere religie’. Ook de theoloog Dietrich Bonhoeffer was daar in zijn late werk naar op zoek geweest. Er lopen grillige lijnen van Bonhoeffer via Camus naar het wonderlijke godsbeeld, dat zich in de jaren zestig in het werk van […]

Na mijn ontslag uit Heiloo in april 1966 moest ik mijn examenjaar overdoen.  Ik kan mij herinneren dat van mijn klasgenoten dat jaar maar liefst zeven kozen voor het grootseminarie of het klooster ingingen. Dat aantal was uitzonderlijk hoog, zelfs voor het Ignatiuscollege. De meesten veranderden al gauw van studierichting. Het jaar daarop was er […]

In 1955 fotografeerde Johan van der Keuken, die toen zeventien jaar was, zijn vrienden op het Amsterdams Montessori Lyceum. Hij noemde zijn fotoboek Wij zijn 17. Iedereen, die in de tijd van de wederopbouw zelf zeventien is geweest, herkent deze foto’s. Ze zijn klassiek en tijdloos. Het fotoboek van Johan van de Keuken riep na […]

‘Het probleem van het bewustzijn (juister: van de bewustwording) doet zich eerst dan aan ons voor, wanneer wij beginnen te begrijpen, in hoeverre wij het kunnen missen: en aan het begin van dit begrip plaatst ons thans fysiologie en dierkunde (die dus twee eeuwen nodig gehad hebben om de vooruit ijlende argwaan van Leibniz in […]

Gezicht vanaf de toren van de kathedraal van Nevers. Op de achtergrond de camping aan de oever van de Loire (eigen foto, augustus 1965) ‘Er komt een leeftijd’, schreef Camus, ‘dat een mens verantwoordelijk wordt voor zijn eigen gelaatstrekken.’ Dat lijkt een boude bewering, een slagzin bijna, waarin de hele existentialistische levenshouding van deze schrijver […]

De wonderen zijn  de wereld nog niet uit. Toen ik in maart 2009 op mijn weblog schreef dat ik een verhaal van mezelf kwijt was, namelijk de parodie op de roman La chute van Camus, reageerde Peter Putter. Hij had oude nummers van de Harpoen bewaard, waaronder ook het nummer met De Val uit 1965 […]

Voor De Harpoen, het schoolblad van het Ignatiouscollege, schreef ik midden jaren zestig een aantal korte verhalen en mijn debuutverhaal was De val, een parodie op La chute van Albert Camus. Tegelijk was het ook een interview met mijzelf, waarin ik veel van mezelf prijsgaf, zij het op een vertekende manier. Ik had het verhaal […]

‘Op het Damrak klingelt 
het belletje van de eerste tram door de vochtige lucht 
en kondigt het ontwaken van het leven op de uiterste 
rand van Europa aan, waar op dat ogenblik miljoenen 
mensen, allen mijn onderdanen, moeizaam en met een 
bittere smaak in hun mond hun bed uit kruipen, om 
met een vreugdeloos hart […]