Als we Foucault mogen geloven wordt het moderne bewustzijn gekenmerkt door een diepe gespletenheid. Enerzijds zijn we sinds Kant gaan geloven in een transcendentaal bewustzijn dat tijd, ruimte en causaliteit constitueert en daarmee zelf de ultieme bron is geworden van de werkelijkheid, waarheid, kennis en macht. ‘Mens durf te weten’ is het adagium geworden van […]
Gisteravond was ik te gast bij de Lions Club van Leeuwarden. De leden kwamen bijeen in de bovenzaal van Grand Café Wouters. Weliswaar geen “l’Hôtel des Trois Faisans“, zoals in het befaamde chanson Les Bourgeois van Jacques Brel, maar je moet wat in deze provinciestad van het hoge noorden. Ik was benieuwd hoe maître Jojo […]
‘Een biografie is de ontroering van iemand dichterbij te willen komen, maar hem of haar, die zich van ons omkeert, achterna te moeten te moeten staren. Op dit moment van melancholie komen we tot het besef van betekenis. Dat is het punt waarop de biograaf zelf – een dichter bij de dichter wordt.’ Deze woorden […]
Gisteren ontving ik het eerste ontwerp voor de cover van mijn nieuwe boek Jihad of verstandsverbijstering. Er moet nog wat aan gesleuteld worden, maar het begint er aardig op te lijken. Naar verwachting verschijnt het in de maand december. Het is raar om te zien dat iets wat in je hoofd is ontstaan opeens een […]
Van de week voelen er twee uitnodigingen voor een film-première bij mij in de bus. Dat gebeurt me niet zo vaak, zeker niet als ik in beide films een rol speel. De eerste première vindt plaats op 3 november a.s. in het Fries Museum. Dan wordt het filmproject The Essential van Martin en Inge Riebeek […]
In het Vomdelpark met beeld van Picasso, woensdag j.l. 13.00 uur Woensdag j.l. was ik al vroeg in Amsterdam. Ik stapte uit bij Station Zuid en ben van daaruit de stad in gelopen. Het was een mooie wandeling door de straten van mijn jeugd. Door de stadionbuurt, langs het Van Heutz monument, de poort door […]
Op weg naar Noorwegen, 1970 Rare droom vannacht. Ik zat op een boot en het was donker. Het was niet duidelijk wat de plaats van bestemming was. Ik liep op en neer op het achterdek en keek naar de sterren. Hitchcock kwam naast me staan. Zijn moeder was zojuist overleden, maar dat werd niet gevierd, […]
Hedenmiddag bij Theehuis Rhijnauwen in Amelisweerd Zoete meisjes, die zelve niet weten hoe innig en zacht ze bederven, slenteren in blue jeans, zweten, zien rood van het langzame sterven van het roestende licht op hun wangen, en de zonen van Perzen, Hongaren, lopen met brandende haren voortgeduwd van verlangen onder de vallende blaren die als […]
Van de week kocht ik bij het antiekwinkeltje aan de Oostergrachtswal in Leeuwarden bovenstaand Mariabeeld. Het is 45 centimeter hoog. Heel wat groter dus dan het Mariabeeld ‘schoenmaat 38’, dat Guus van Bladel ooit schonk aan Gerard Reve en dat de Onze Lieve Vrouw van Lourdes voorstelde. Reve schreef hierover voor het eerst in De […]
In het voorjaar van 1969 heb ik een hoorspel geschreven. Het heette Herinneringen aan Rouen. Eigenlijk was het geen hoorspel, maar een kort verhaal. Ik heb het hardop gelezen en opgenomen op geluidsband, afgewisseld met allerlei muziekfragmenten die ik voornamelijk ontleende aan grammofoonplaat Miles at Berlin, een liveconcert van Miles Davis in Berlijn. Het was […]
In de eerste decennia na de oorlog werd alom gezocht naar een ‘goddeloze God’ en een ’seculiere religie’. Ook de theoloog Dietrich Bonhoeffer was daar in zijn late werk naar op zoek geweest. Er lopen grillige lijnen van Bonhoeffer via Camus naar het wonderlijke godsbeeld, dat zich in de jaren zestig in het werk van […]
In 1955 fotografeerde Johan van der Keuken, die toen zeventien jaar was, zijn vrienden op het Amsterdams Montessori Lyceum. Hij noemde zijn fotoboek Wij zijn 17. Iedereen, die in de tijd van de wederopbouw zelf zeventien is geweest, herkent deze foto’s. Ze zijn klassiek en tijdloos. Het fotoboek van Johan van de Keuken riep na […]
‘Het probleem van het bewustzijn (juister: van de bewustwording) doet zich eerst dan aan ons voor, wanneer wij beginnen te begrijpen, in hoeverre wij het kunnen missen: en aan het begin van dit begrip plaatst ons thans fysiologie en dierkunde (die dus twee eeuwen nodig gehad hebben om de vooruit ijlende argwaan van Leibniz in […]
‘Op het Damrak klingelt het belletje van de eerste tram door de vochtige lucht en kondigt het ontwaken van het leven op de uiterste rand van Europa aan, waar op dat ogenblik miljoenen mensen, allen mijn onderdanen, moeizaam en met een bittere smaak in hun mond hun bed uit kruipen, om met een vreugdeloos hart […]