Hoe moat dat nou, Marijke?

Het is al weer een paar maanden geleden dat ik voor mijn huisdeur een doos aantrof. Daarin zaten de volgende boeken van Simon Vestdijk:

  • Terug tot Ina Damman (1934)
  • Sint Sebastiaan (1939)
  • Surrogaten voor Murk Tuinstra (1948)
  • De Andere School (1949)
  • De Beker van de Min (1956)
  • De Vrije Vogel en Zijn Kooien (1957)
  • De Rimpels van Esther Ornstein (1959)
  • De Laatste Kans (1960)

Het is de zogeheten Anton Wachter-reeks. Bovenop deze stapel lag de roman die Anne Wadman schreef in 196o: Hoe moat dat nou, Marijke? (Hoe moet dat nu, Marijke?). Er zat een briefje bij, dat ondertekend was met “Het Vestdijkmeisje”, met daarbij de mededeling:

‘Beste mijnheer Mous, ik vind dat u het hartstikke goed doet.’

Het is niet de eerste keer dat mij zoiets overkwam. Op 5 maart vorig jaar kreeg ik een bericht van Boekhandel van de Velde in Leeuwarden dat daar een doos met Vestdijk-literatuur voor mij klaar stond. (zie mijn blog: Vestdijk en de anonieme weldoener) Ik was toen volledig verrast. Ook Marijke vond dit een bizar voorval.

Wie was die anonieme weldoener? Later is het raadsel voor mij opgelost. Ik kwam het “Vestdijkmeisje” toevallig tegen bij de Jumbo aan het Hoeksterend, waar ze mij aansprak. Zij condoleerde mij toen nog met het verlies van Marijke Bij die gelegenheid heb ik haar ook bedankt voor die eerste doos met Vetdijk-literatuur. Dat had ik natuurlijk die tweede keer ook moeten doen, maar ik kon nergens haar adres vinden. Ik voel nog altijd dat ik iets terug moet doen. Een bosje bloemen is wel het minste wat ik alsnog bij ‘het Vestdijkmeisje’ thuis zou kunnen bezorgen. Bij deze dus mijn oproep: ‘Waar woont het Vestdijkmeisje?’

Ik ben nu eindelijk dat boek van Wadman maar eens gaan lezen. Hoe moat dat nou Marijke? Wadman zelf noemde het ‘een bakvisroman voor volwassenen’. Het is eigenlijk meer een soap dan een roman. Het verhaal gaat over de belevenissen van vier personages die op vakantie zijn op een Waddeneiland, met alle liefdesintriges die daarbij horen. Het is zeker niet zijn beste werk, zo las ik ergens. Eerder een zijspoor.

Op zoek naar Anne Wadman in de Avérotoren (foto Johanna Brinkman)

Anne Wadman was een groot kenner van het werk van Vestdijk, over wie hij ook veel heeft geschreven. Begin jaren tachtig vatte hij het plan op om samen met Hans Visser een Vestdijk-biografie te schrijven. Dit plan ging niet door omdat de weduwe van Vestdijk haar medewerking staakte. Het seksleven van Vestdijk, en vooral ook de ware aard van zijn seksualiteit, was een taboe voor biografen en zijn weduwe bewaakte angstvallig dat verboden terrein.

Ook Anne Wadman stuitte uiteindelijk op die grenspost. Veel mensen, die meenden als personage voor te komen in de Anton Wachter-romans van Vestdijk, herinnerden zich dingen, die nooit in werkelijkheid hadden plaatsgevonden, alleen in de fantasie van Vestdijk. In haar boek Afscheid van Simon geeft Mieke Vestdijk daar een aantal sprekende voorbeelden van.

Afgelopen dinsdag was ik naar Anne Wadman op zoek in de Avérotoren in Leeuwarden. Dat gebeurde in het kader van de opnamen voor de film Yn dit lânskip leit myn libben. In gedachten heb ik Wadman toen nog vermanend toegesproken. Maar hoe ik ook zocht, ik heb hem niet kunnen vinden. Misschien dat dit boek me nu alsnog op weg helpt. Hoe moat dat nou, Marijke? En dan nog maar weer een keer: Terug tot Ina Damman, en ook het Vestdijkmeisje fansels….

Reageren is niet mogelijk.