Liquid Days

bergum

Er waart een spook door de kunst. Ik weet het. Dit is niet 
de meest voor de hand liggende zin om een openingswoord bij 
een fraaie tentoonstelling als deze mee te beginnen. Maar 
hij zit al een tijdje in mijn kop en hij moet er nu maar 
eens uit. Afgelopen woensdag opende minister Brinkman in het 
Gemeentemuseum in Den Haag een tentoonstelling met de 
veelzeggende titel: ‘The Spiritual in Art.’ Het laatste nummer van Museumjournaal heeft als thema: ‘Het geestelijke 
in de kunst.’ De Haagse Post kwam vorige week met een special over ‘Het verhevene’, waarin in 54 pagina’s uit de 
doeken wordt gedaan wat de spirituele oorzaken zijn geweest 
waarom de kunst abstract werd. De gemeente Hilversum wil 
nog steeds het meesterwerk van Mondriaan verkopen. En in het 
gemeentehuis van Tietjerkstradeel moet ik een 
tentoonstelling openen van twee abstract werkende kunstenaars. Voor 
mijn part beweert U met zijn allen het tegendeel. Maar ik 
blijf erbij: hier klopt iets niet.

Zo begon ik mijn openingswoord bij de tentoonstelling van Dirk Hakze en Siem Veenstra in het Gemeentehuis van Burgum. We schrijven september 1987. Het was een roerige tijd. De Beeldende Kunstenaars Regeling (BKR) was zojuist definitief beëindigd. De bezuinigingen op kunst en cultuur sloegen hard toe.

Ik hield een vlammend betoog waarin ik de recent opkomende belangstelling voor het spirituele in de kunst scherp afzette tegen het kille saneringsbeleid van de regering. Het waren de dagen van de minimal music. Liquid Days van Philip Glass.

Enige dagen later kreeg ik van een fotojournalist, die zijn naam aan mij nooit bekend heeft gemaakt, bovenstaande foto toegestuurd van Marijke met Jurriaan en Renate. De foto is genomen na afloop van de opening, in de patio van het gemeentehuis.

Gistermiddag was ik terug in Burgum. Aanleiding was de onthulling van het kunstwerk dat Ids Willemsma in opdracht van de Gemeente Tytsjerkstradiel heeft gemaakt voor de Centrale As. Het is een eerbetoon aan de Burgumer botenbouwer Hendrik Bulthuis. Ik was er samen met mijn oud-collega Margaretha Cats en Tilly Buij & Gerard Groenewoud.

We werden in bussen naar het kunstwerk gereden. Op de plaats delict lagen stalen platen en je moest oppassen om niet in de modder weg te zakken. Een desolater locatie leek moeilijk voorstelbaar tussen al die omgewoelde aarde en bulten zand. Het verkeer raasde voorbij en de geluidsboxen waren geen gezicht. Het was het veld van de Centrale As-verstrooiing.

En toch. Oude tijden leken voor mij te herleven. Een onthulling van een kunstwerk in Friesland is een volksgebeuren waar geen eind aan komt. Iedereen deed zijn woordje. Flessen met geitenmelk kletterden tegen het beeld. En dan, op naar de afterparty.

Er werd gezongen en gedronken. De hapjes kwamen op schalen voorbij. En dat alles in een bouwkeet in the middle of nowhere die door de paars-roze gelegenheidsverlichting iets weg had van een troosteloos bordeel langs een highway in Amerika. De zon gleed langzaam onder en het spirituele in de kunst leek opeens heel ver weg.

Maar het moet gezegd: Ids heeft het weer geflikt. Het is een prachtig beeld geworden.

cimg3136

Ids Willemsma sprekend voor zijn beeld

Reageren is niet mogelijk.